عکاسی هنری است که با نور شکل می گیرد. اما فراتر از صرفا وجود نور، نحوه کنترل آن حرف های زیادی برای گفتن دارد. در دنیای عکاسی، دیافراگم (Aperture) یکی از ارکان اصلی برای مدیریت نور ورودی به سنسور دوربین است.

در این مقاله، به طور ویژه به دیافراگم دوربین های کانن (Canon) می پردازیم. در کنار درک ماهیت دیافراگم، مکان آن در لنز و نحوه تنظیمش در دوربین کانن را بررسی می کنیم. همچنین، تاثیر دیافراگم بر خروجی نهایی عکس، یعنی عمق میدان، میزان نور و شارپنس را موشکافی خواهیم کرد. با این دانش، قادر خواهید بود دیافراگم را به عنوان ابزاری قدرتمند برای خلق عکس های منحصر به فرد به کار بگیرید.

دیافراگم دوربین چیست؟

درک مفهوم دیافراگم:

تصور کنید دیافراگم، مردمک چشم دوربین شماست. این دهانه قابل تنظیم درون لنز قرار دارد و میزان نور عبوری به سنسور را کنترل می کند. هرچه دیافراگم بازتر باشد، نور بیشتری وارد دوربین شده و بالعکس، با بسته تر شدن آن، نور کمتری به سنسور می رسد.

انواع دیافراگم

دیافراگم ها با واحدی به نام f-stop مشخص می شوند. هرچه عدد f کوچکتر باشد، دیافراگم بازتر و نور ورودی بیشتر خواهد بود. به طور مثال، f/1.8 دیافراگم بازتری نسبت به f/22 دارد.

برخی از انواع رایج دیافراگم عبارتند از:

• دیافراگم بسیار باز (Wide Open Aperture): f/1.4 تا f/2.8 – مناسب برای عکاسی در نور کم و ایجاد بوکه (محو شدگی) زیبا در پس زمینه
• دیافراگم باز (Open Aperture): f/2.8 تا f/5.6 – مناسب برای عکاسی پرتره و ورزشی، و همچنین تعادل بین نور و عمق میدان
• دیافراگم متوسط (Mid Aperture): f/5.6 تا f/11 – مناسب برای عکاسی های روزمره و منظره
• دیافراگم بسته (Narrow Aperture): f/11 تا f/16 – مناسب برای عکاسی ماکرو و افزایش عمق میدان برای فوکوس شارپ روی تمام سوژه
• دیافراگم بسیار بسته (Very Narrow Aperture): f/16 به بعد – مناسب برای عکاسی های تخصصی مانند عکاسی نجومی و تکنیک های فوکوس پنینگ

دیافراگم در دوربین های کانن

مکان دیافراگم در لنز:

دیافراگم در داخل لنز کانن، به صورت تیغه های نازکی به نام “تیغه های دیافراگم” (Aperture Blades) قرار دارد. با چرخاندن حلقه دیافراگم روی لنز، می توانید اندازه این تیغه ها را تنظیم کرده و دیافراگم را بازتر یا بسته تر کنید.

تنظیم دیافراگم در دوربین های کانن:

• حالت های مختلف دیافراگم:

در دوربین های کانن، می توانید دیافراگم را در سه حالت مختلف تنظیم کنید:

• * **حالت دستی (Manual Mode):** در این حالت، کنترل کامل دیافراگم به دست شماست و می توانید با چرخاندن حلقه دیافراگم، آن را به دلخواه خود تنظیم کنید.
• * **حالت اولویت دیافراگم (Aperture Priority Mode):** در این حالت، شما دیافراگم مورد نظر خود را انتخاب می کنید و دوربین به طور خودکار سرعت شاتر را برای جبران نوردهی تنظیم می کند.
• * **حالت برنامه ریزی شده (Program Mode):** در این حالت، دوربین هم دیافراگم و هم سرعت شاتر را به طور خودکار تنظیم می کند.
• نمایش اطلاعات دیافراگم:

اطلاعات مربوط به دیافراگم، مانند عدد f-stop، معمولا در منظره یاب یا صفحه نمایش LCD دوربین نمایش داده می شود.

تاثیر دیافراگم بر عکاسی

کنترل عمق میدان:

یکی از مهم ترین تاثیرات دیافراگم بر عکاسی، کنترل عمق میدان (Depth of Field) است. عمق میدان به فاصله ای اطلاق می شود که در آن سوژه و پس زمینه به طور شارپ و واضح دیده می شوند.

• دیافراگم باز: با بازتر کردن دیافراگم (عدد f کوچکتر)، عمق میدان کم می شود. به این معنی که فقط سوژه در فوکوس شارپ قرار می گیرد و پس زمینه به طور قابل توجهی محو می شود. این حالت برای عکاسی پرتره و ایجاد بوکه زیبا ایده آل است.
• دیافراگم بسته: با بستن دیافراگم (عدد f بزرگتر)، عمق میدان افزایش می یابد. به این معنی که هم سوژه و هم پس زمینه در فوکوس شارپ قرار می گیرند. این حالت برای عکاسی منظره و ماکرو که به شارپ بودن کل صحنه نیاز دارید، مناسب است.

میزان نور ورودی:

همانطور که گفته شد، دیافراگم میزان نور ورودی به سنسور را کنترل می کند. با بازتر کردن دیافراگم، نور بیشتری وارد شده و عکس روشن تر می شود. بالعکس، با بستن دیافراگم، نور کمتری وارد شده و عکس تاریک تر می شود. این موضوع در عکاسی در شرایط نوری مختلف، مانند نور کم یا نور شدید، بسیار حائز اهمیت است.

شارپنس تصویر:

دیافراگم همچنین می تواند بر شارپنس تصویر (Image Sharpness) تاثیر بگذارد. به طور کلی، در اکثر لنزها، نقطه ای به نام “نقطه شارپنس”

نقطه شارپنس:

در اکثر لنزها، نقطه ای به نام “نقطه شارپنس” (Sweet Spot) وجود دارد که در آن تصاویر با شارپنس بیشتری ثبت می شوند. این نقطه معمولا کمی بالاتر از دیافراگم کاملاً باز (حدود f/2 تا f/4) قرار دارد.

انتخاب دیافراگم مناسب برای سوژه های مختلف:

با درک تاثیر دیافراگم بر عمق میدان، نور و شارپنس، می توانید دیافراگم را به عنوان ابزاری خلاقانه برای خلق عکس های منحصر به فرد به کار بگیرید. در اینجا چند نمونه از انتخاب دیافراگم مناسب برای سوژه های مختلف آورده شده است:

عکاسی پرتره:

برای عکاسی پرتره، از دیافراگم باز (f/1.8 تا f/2.8) استفاده کنید تا پس زمینه محو شود و تمرکز بر روی سوژه و جزئیات چهره او باشد.

عکاسی منظره:

برای عکاسی منظره، از دیافراگم بسته (f/8 تا f/16) استفاده کنید تا عمق میدان افزایش یافته و تمام عناصر صحنه از پیش زمینه تا پس زمینه به طور شارپ در عکس ثبت شوند.

عکاسی ورزشی:

برای عکاسی ورزشی، از دیافراگم باز (f/2.8 تا f/5.6) استفاده کنید تا سرعت شاتر سریع تری داشته باشید و بتوانید سوژه های متحرک را با وضوح بالا ثبت کنید.

نکات کلیدی برای عکاسی با دیافراگم در دوربین های کانن:

• از حالت اولویت دیافراگم (Av) برای شروع استفاده کنید: این حالت به شما امکان می دهد تا دیافراگم مورد نظر خود را تنظیم کنید و دوربین به طور خودکار سرعت شاتر را برای جبران نوردهی تنظیم می کند.
• با دیافراگم های مختلف آزمایش کنید: بهترین راه برای یادگیری نحوه استفاده از دیافراگم، امتحان کردن مقادیر مختلف و مشاهده تاثیر آنها بر عکس هایتان است.
• از نمودار دیافراگم (Aperture Chart) استفاده کنید: نمودار دیافراگم به شما کمک می کند تا عمق میدان و میزان نور ورودی را در دیافراگم های مختلف به طور بصری مشاهده کنید.
• به نور محیط توجه کنید: در شرایط نوری کم، از دیافراگم بازتر استفاده کنید تا نور بیشتری وارد شده و عکس تاریک نشود.
• از ترکیب دیافراگم با تنظیمات دیگر استفاده کنید: دیافراگم را می توان با تنظیمات دیگر دوربین مانند سرعت شاتر و ISO برای خلق عکس های خلاقانه تر ترکیب کرد.

نتیجه گیری

دیافراگم یکی از مهم ترین ابزارهای عکاسی است که به شما امکان می دهد نور، عمق میدان و شارپنس تصویر را کنترل کنید. با درک نحوه عملکرد دیافراگم و تمرین استفاده از آن در شرایط مختلف، می توانید عکس های خلاقانه و چشم نوازی خلق کنید.

۵ سوال متداول (FAQs)

۱٫ دیافراگم بزرگتر چه تفاوتی با دیافراگم کوچکتر دارد؟

دیافراگم بزرگتر (عدد f کوچکتر) به معنای دهانه بازتر و عبور نور بیشتر به سنسور است. این امر منجر به عکس های روشن تر، عمق میدان کم تر و بوکه بیشتر می شود. در مقابل، دیافراگم کوچکتر (عدد f بزرگتر) به معنای دهانه باریک تر و عبور نور کم تر به سنسور است. این امر منجر به عکس های تاریک تر، عمق میدان بیشتر و شارپنس بیشتر در کل صحنه می شود.

۲٫ بهترین دیافراگم برای عکاسی پرتره چیست؟

برای عکاسی پرتره، از دیافراگم باز (f/1.8 تا f/2.8) استفاده کنید تا پس زمینه محو شود و تمرکز بر روی سوژه و جزئیات چهره او باشد.

۳٫ بهترین دیافراگم برای عکاسی منظره چیست؟

برای عکاسی منظره، از دیافراگم بسته (f/8 تا f/16) استفاده کنید تا عمق میدان افزایش یافته و تمام عناصر صحنه از پیش زمینه تا پس زمینه به طور شارپ در عکس ثبت شوند.

۴٫ چگونه می توانم از نمودار دیافراگم استفاده کنم؟

نمودار دیافراگم به شما کمک می کند تا عمق میدان و میزان نور ورودی را در دیافراگم های مختلف به طور بصری مشاهده کنید.

۵٫ چگونه می توانم از دیافراگم برای خلق عکس های خلاقانه استفاده کنم؟

دیافراگم را می توان با تنظیمات دیگر دوربین مانند سرعت شاتر و ISO برای خلق عکس های خلاقانه تر ترکیب کرد. به عنوان مثال، می توانید از دیافراگم باز و سرعت شاتر سریع برای ثبت سوژه های متحرک با وضوح بالا استفاده کنید، یا از دیافراگم بسته و سرعت شاتر آهسته برای ایجاد عکس های شارپ با تاری حرکت در پس زمینه استفاده کنید.