بازار هوش مصنوعی در سال‌های اخیر با سرعتی شگفت‌انگیز در حال تحول است. تا همین چندی پیش، نام ChatGPT از شرکت OpenAI مترادف با پیشتازی بی‌چون‌وچرا در این عرصه بود. اما امروز شاهد ظهور قدرتمند رقبایی همچون گوگل با خانواده مدل‌های Gemini و Anthropic با مدل Claude هستیم. این تغییرات نشان می‌دهد که دوران تک‌قطبی بودن بازار هوش مصنوعی عمومی به پایان رسیده و رقابت تازه‌ای آغاز شده است.

طلوع جمینای؛ فراتر از یک به‌روزرسانی

انتشار Gemini 3 برای گوگل تنها یک ارتقاء معمولی نبود، بلکه یک جهش راهبردی محسوب می‌شود. این مدل نه‌تنها هسته اصلی چت‌بات Gemini را به قدرتمندترین حالت خود ارتقا داد، بلکه به‌صورت عمیق در اکوسیستم خدمات گوگل مانند Google AI، Google Maps، Gmail و Google Docs ادغام شد.

ویژگی‌های کلیدی Gemini 3:

• بهبود کیفیت در تمامی ابعاد عملکردی
• قابلیت‌های پیشرفته کدنویسی و عامل‌های هوش مصنوعی برای انجام خودکار وظایف
• عملکرد برتر در معیارهای استاندارد مانند آزمون ARC AGI 2

طبق گزارش‌ها، Gemini 3 Pro در آزمون ARC AGI 2 نسبت به GPT-4o تقریباً دو برابر امتیاز کسب کرده و هزینه اجرای وظایف آن یک‌دهم رقیب بوده است. این برتری باعث شد که در رتبه‌بندی‌های مستقل مانند LMSys Arena، جایگاه نخست در حوزه‌های کدنویسی، نوشتار خلاق و درک بصری به Gemini برسد.

راهبرد متفاوت آنتروپیک؛ تمرکز بر کسب‌وکارها

در سوی دیگر، شرکت Anthropic با مدل Claude Opus 4.5 مسیر متفاوتی را انتخاب کرده است. برخلاف گوگل و OpenAI که تمرکز زیادی بر جذب کاربران عمومی دارند، آنتروپیک تمام توان خود را بر ارتقای عملکرد مدل در وظایف تخصصی و مبتنی بر کار متمرکز کرده است.

ویژگی‌های Claude Opus 4.5:

• توانایی بالا در کدنویسی پیچیده و تحلیل داده‌ها
• قابلیت تحقیق عمیق و عیب‌یابی سیستم‌ها
• تمرکز بر خودکارسازی گردش‌های کاری سازمانی

این رویکرد باعث شده Claude به موتور هوش مصنوعی مورد اعتماد کسب‌وکارهای بزرگ جهان تبدیل شود. آنتروپیک با تمرکز بر بازار سازمانی، یک مدل کسب‌وکار پایدار و کم‌نوسان ایجاد کرده است.

افول ChatGPT؛ چرا؟

دلایل اصلی کاهش برتری ChatGPT در رقابت:

• هزینه بالا: اجرای وظایف در GPT-4o نسبت به Gemini گران‌تر است.
• رقابت شدید: ظهور مدل‌های جدید با کیفیت بالاتر و هزینه کمتر.
• عدم ادغام گسترده: برخلاف گوگل، OpenAI هنوز اکوسیستم گسترده‌ای برای ادغام مدل‌های خود در سرویس‌های روزمره ایجاد نکرده است.
• تمرکز محدود: ChatGPT بیشتر بر کاربران عمومی تمرکز دارد و در حوزه سازمانی یا تخصصی، رقبای جدید عملکرد بهتری نشان داده‌اند.

جمع‌بندی؛ افق جدید رقابت ChatGPT

به نظر می‌رسد دوران سلطه مطلق ChatGPT به پایان رسیده است. گوگل با Gemini 3 نشان داده که از نظر فنی و ادغام در اکوسیستم، رقیبی جدی و پیشرو است. از سوی دیگر، Anthropic با Claude Opus 4.5 ثابت کرده که تمرکز عمیق بر یک بخش خاص مانند بازار سازمانی می‌تواند راهبرد موفقی باشد.

اکنون سه غول OpenAI، گوگل و آنتروپیک میدان‌داران اصلی این عرصه هستند. رقابت آینده نه تنها بر سر قدرت مدل، بلکه بر سر کارایی هزینه، تخصصی‌سازی برای کاربردهای مختلف و ایجاد اکوسیستم‌های متمرکز خواهد بود. در این بازی جدید، دیگر تنها «قدرتمندترین» مدل برنده نیست، بلکه «مناسب‌ترین» مدل برای نیازهای متنوع بازار پیروز میدان خواهد بود.

منبع: ایتنا