واردات تلفن همراه یکی از مهم ترین نیاز های روز ایران به حساب می آید. گمرک اعلام کرد که ارزش آن در هفت ماه نخست سال جاری به بیش از ۶۱ هزار میلیارد تومان رسید. این آمار نشان می‌دهد افراد ترجیح دادند

سهم گوشی کامل در بازار

واردکنندگان بیش از ۹۹ درصد از کل ارزش موبایل را صرف خرید گوشی کامل کردند. تنها ۰.۷۲ درصد از قطعات منفصله اختصاص یافت و همین موضوع نشان داد زنجیره مونتاژ داخلی در مقیاسی محدود فعالیت می‌کند.

حدود ۴۱۲ میلیارد تومان موبایل دکمه‌ای را در قالب CKD و SKD آوردند.

نزدیک به ۲۹ میلیارد تومان گوشی هوشمند را در قالب CKD و SKD  آوردند.

بازار ایران در این دوره تقریباً به‌طور کامل با گوشی آماده تأمین شد.

مبادی اصلی واردات موبایل

امارات بیشترین سهم از موبایل ایران را به خود اختصاص داد. پس از آن چین و هنگ‌کنگ در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. گمرک فرودگاه امام خمینی بیشترین حجم واردات را ثبت کرد و فرودگاه پیام در رتبه دوم قرار گرفت. این مسیرها نشان داد واردکنندگان ترجیح دادند گوشی کامل را سریع‌تر ترخیص کنند و مستقیم وارد بازار کنند.

نرخ ارز و جذابیت واردات کامل

بانک مرکزی ارز موبایل را با نرخ حدود ۶۸ هزار تومان تخصیص داد. اختلاف این نرخ با بازار آزاد باعث شد واردکنندگان انگیزه بیشتری برای واردات گوشی کامل داشته باشند. همین سیاست ساختار بازار را به سمت واردات آماده سوق داد و مونتاژ داخلی را کم‌رنگ کرد.

سیاست‌های دولت و تغییر اولویت‌های

دولت چهاردهم برنامه‌های تشویقی برای تولید یا مونتاژ گوشی را کاهش داد. وزیر ارتباطات بارها تأکید کرد که حمایت از تولید داخل تنها زمانی انجام می‌شود که محصول باکیفیت به مردم عرضه شود. این سیاست نشان داد دولت ترجیح داد کیفیت خدمات را در اولویت قرار دهد و گوشی کامل را تسهیل کند.

تجربه قطعات منفصله در سال‌های گذشته

در سال ۱۴۰۳ واردکنندگان رکورد واردات CKD و SKD را شکستند. ارزش واردات قطعات منفصله در شش ماه نخست آن سال از کل واردات سال ۱۴۰۱ عبور کرد و به سطح واردات ۱۴۰۲ نزدیک شد. بخشی از این جهش به هدف بومی‌سازی ۲۰ درصد بازار موبایل تا پایان ۱۴۰۴ مربوط بود و بخشی دیگر ناشی از تخصیص‌های ارزی پرحاشیه در ماه‌های پایانی دولت سیزدهم.

با وجود این افزایش، مردم استقبال چندانی از گوشی‌های تولید داخل نکردند. همین موضوع باعث شد دولت چهاردهم سیاست خود را تغییر دهد و تمرکز را بر واردات گوشی کامل قرار دهد.

آینده بازار موبایل میلیاردی ایران

با پیچیده‌تر شدن شرایط تخصیص ارز، واردکنندگان همچنان ترجیح می‌دهند گوشی کامل وارد کنند. زنجیره مونتاژ داخلی فعال مانده اما سهم آن بسیار محدود است. به نظر می‌رسد بازار موبایل ایران در سال ۱۴۰۴ و پس از آن به‌طور عمده بر واردات گوشی کامل متکی خواهد بود.

جمع‌بندی

گمرک گزارش داد که ارزش موبایل در هفت ماه نخست سال ۱۴۰۴ به بیش از ۶۱ همت رسید. واردکنندگان بیش از ۹۹ درصد این رقم را صرف خرید گوشی کامل کردند و تنها بخش کوچکی به قطعات منفصله اختصاص یافت. امارات و چین اصلی‌ترین مبادی بودند و نرخ ارز تخصیصی جذابیت را افزایش داد. دولت چهاردهم نیز با کاهش حمایت از مونتاژ داخلی، مسیر بازار را به سمت واردات کامل هدایت کرد. آینده بازار موبایل ایران به‌طور قطعی وابسته به گوشی کامل خواهد بود.

منبع: پیوست