جوان آنلاین: ورود نیرو‌های بسیج به جبهه‌های دفاع مقدس، تحول عمده‌ای در میادین نبرد ایجاد کرد. نیروی مقاومت بسیج کمتر از یک‌سال قبل از شروع جنگ تشکیل شد و دو ماه بعد از جنگ نیز ساماندهی و مدیریتش در اختیار سپاه قرار گرفت. از آن پس گردان‌های سپاه به سرعت تبدیل به تیپ شدند و سپس لشکر‌های سپاه در تمامی استان‌های کشور تشکیل شدند. 

 حضور در میادین مختلف
درست از زمانی که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید، نیرو‌های داوطلب مردمی در تمامی نهاد‌ها و ارگان‌های انقلابی حاضر می‌شدند. هم در کمیته انقلاب اسلامی و هم در سپاه و جهاد سازندگی و… حضور داشتند. کمی بعد تمامی نیرو‌های داوطلب و مردمی در قالب بسیج مستضعفین سازماندهی شدند. به این ترتیب حتی قبل از آنکه جنگ تحمیلی آغاز شود، نیرو‌های بسیجی در تمامی میدان‌های جنگی، امنیتی، فرهنگی، سازندگی، اجتماعی و… حضور پرشوری داشتند. 
 از کردستان تا خوزستان
پیش از آنکه جنگ تحمیلی رسماً آغاز شود، سپاه و ارتش در کردستان درگیر ضدانقلاب بودند. در میان آنها نیرو‌هایی نیز به صورت داوطلب مردمی حاضر می‌شدند که هرچند سازماندهی مشخصی نداشتند، اما اغلب در یگان‌های سپاه قرار می‌گرفتند. در همان زمان نیز برخی از گروه‌ها و یگان‌های اعزامی از طرف سپاه در کنار نیرو‌های پاسدار از عناصر مردمی بهره می‌بردند. هرچند هنوز به صورت رسمی مدیرت بسیج در اختیار سپاه قرار نگرفته بود، ولی به دلیل ماهیت مردمی سپاه و اینکه از بین اقشار و آحاد مختلف جامعه تشکیل شده بود و هنوز رسوم نظامی در آن رایج نشده بود، داوطلبانه مردمی جذب راحت تری در یگان‌های سپاه داشتند. 
 تیپ‌ها و لشکر‌های سپاه
بعد از شروع جنگ تحمیلی، نیرو‌های مردمی در همه جای جبهه‌های جنگ حضور داشتند. از کردستان تا خوزستان همه جا نیرو‌های مردمی دوشادوش سپاه و ارتش حضور داشتند. مدتی بعد که سپاه رسماً مدیریت و ساماندهی بسیجی‌ها را برعهده گرفت، به سرعت گردان‌های سپاه تقویت شدند و با گذشت یک‌سال از شروع جنگ اولین تیپ‌های سپاه در آبان ۱۳۶۰ تشکیل شدند. سپس تا یک‌سال بعدی برخی از این تیپ‌ها به لشکر تبدیل شدند و همچنین تعداد بیشتری از استان‌های ایران هر کدام پشتیبانی از یک تیپ یا لشکر سپاه را برعهده گرفتند. 
 بسیج در تمامی رده‌ها
بسیجی‌ها نه تنها در غالب یک نیروی رزمنده عادی که در رده‌های تخصصی و همچنین بالاترین سمت‌های فرماندهی نیز حضور داشتند. برخی از فرماندهان گردان یا حتی تیپ‌ها هنوز عضویت سپاهی نداشتند. شهید علیرضا نوری قائم مقام لشکر ۲۷ محمدرسول‌الله (ص) کارمند راه‌آهن و مأمور شده به سپاه بود. همچنین در رده‌های تخصصی، چون یگان امداد، مهندسی و… بسیجی‌ها حضور داشتند. کارشناسانی که به صورت بسیجی به جبهه می‌آمدند و وابستگی رسمی به هیچ ارگان نظامی نداشتند. در واقع بسیج جایگاهی شده بود برای همه مردم ایران که از طریق آن می‌توانستند دانش و توان خود را در اختیار جبهه‌های جنگ بگذارند. 

 بسجی در قله افتخارات
حضور بسیج در جبهه‌های جنگ تحمیلی به قدری گسترده و عمیق بود که اکنون فرهنگ دفاع مقدس بدون بسیج و حضور بسیجی‌ها در آن معنای خود را از دست می‌دهد. به فرموده مقام معظم رهبری «حضور بسیجی در عرصه نبرد، به او یک نورانیتی می‌بخشد. معروف بود در دوران دفاع مقدس می‌گفتند فلانی نور بالا می‌زند، روشن است، یعنی به زودی شهید خواهد شد. این نورانیت حضور بسیجی بود.» به این ترتیب بسیج هم در بعد مادی (نیروی رزمنده، تخصصی، فرماندهی و…) و هم از بعد معنوی حضوری بسیار درخشان در هشت سال دفاع مقدس داشت. بسیج جزئی از فرهنگ دفاع مقدس شد و این فرهنگ جز بدون حضور بسیج معنایی که اکنون برخوردار است را از دست می‌داد. یکی از زیباترین تعابیر درخصوص حضور معنوی بسیجیان در جبهه‌های دفاع مقدس را حضرت امام دارند: «بسیج مدرسه عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش بر گلدسته‌های رفیع آن اذان شهادت و رشادت سر داده‌اند.»