ژاپن سال‌هاست که با واقعیتی اجتناب‌ناپذیر به نام زلزله زندگی می‌کند. این کشور زلزله‌خیز با ثبت صدها زمین‌لرزه در طول سال، همواره به دنبال راهکارهایی نوآورانه برای کاهش خسارات مالی و جانی ناشی از این پدیده طبیعی بوده است. حالا یک شرکت ژاپنی با معرفی فناوری جدید، قدمی بزرگ برای افزایش ایمنی سازه‌های مسکونی برداشته است؛ خانه‌هایی که هنگام زلزله از زمین جدا می‌شوند.

چگونه خانه‌ها از زمین جدا می‌شوند؟

شرکت ژاپنی Air Danshin Systems Inc. این فناوری را توسعه داده است. در این سیستم، حسگرهای حساس به لرزش در ساختار خانه نصب شده‌اند. به محض شناسایی حرکات اولیه زمین‌لرزه، این حسگرها به سرعت وارد عمل می‌شوند و به کمپرسورهای متصل به سیستم فرمان می‌دهند.

کمپرسورها بلافاصله هوای فشرده را به زیر سازه پمپاژ می‌کنند. این هوا در یک بالشتک مخصوص زیر خانه جمع می‌شود و باعث می‌شود کل ساختمان برای چند لحظه از سطح زمین بلند شود. این جدایی کوتاه‌مدت، از انتقال مستقیم انرژی زلزله به سازه جلوگیری می‌کند و مانع تخریب‌های معمول در چنین حوادثی می‌شود. پس از پایان لرزش، سیستم به‌طور کنترل‌شده هوای زیر خانه را تخلیه می‌کند و ساختمان به آرامی به جای اولیه خود بازمی‌گردد.

مزایای فناوری معلق‌سازی خانه‌ها

این فناوری مزایای متعددی برای ساکنان مناطق زلزله‌خیز دارد. مهم‌ترین آن، کاهش چشمگیر خطرات ناشی از لرزش‌های شدید زمین است. در زلزله‌های معمولی، سازه‌ها به دلیل اتصال مستقیم به بستر زمین، ضربات شدیدی را تجربه می‌کنند که منجر به ترک، ریزش یا حتی تخریب کامل می‌شود.

اما در این سیستم، چون سازه به‌صورت موقت و کوتاه از زمین جدا می‌شود، فشار وارده از زلزله به حداقل می‌رسد. به‌عبارتی، انرژی ناشی از زلزله به جای انتقال مستقیم به اسکلت ساختمان، توسط بالشتک هوایی جذب و خنثی می‌شود.

علاوه بر این، کاهش نیاز به تعمیرات پس از زلزله نیز یکی دیگر از مزایای قابل توجه این فناوری است. خانه‌هایی که از این سیستم بهره‌مند هستند، احتمالاً با آسیب‌دیدگی کمتری مواجه می‌شوند و ساکنان می‌توانند سریع‌تر به روال عادی زندگی بازگردند.

آینده‌ای ایمن‌تر برای مناطق زلزله‌خیز

ژاپن اولین کشوری نیست که با زلزله‌های مکرر دست و پنجه نرم می‌کند، اما همواره در خط مقدم نوآوری‌های مهندسی برای مقابله با این بحران طبیعی قرار داشته است. فناوری بالشتک هوا، می‌تواند استانداردهای جدیدی در طراحی و ساخت خانه‌ها در مناطق زلزله‌خیز رقم بزند.

اگرچه اجرای این فناوری در حال حاضر به خانه‌های خاص و پروژه‌های محدود اختصاص یافته، اما در صورت حمایت دولت‌ها و کاهش هزینه‌های ساخت، می‌توان انتظار داشت که در آینده به یک استاندارد عمومی تبدیل شود. کشورهایی مانند ایران، ترکیه، اندونزی و شیلی که تجربه زلزله‌های شدید را داشته‌اند، می‌توانند از این فناوری بهره‌مند شوند.

چالش‌ها و الزامات اجرایی

در کنار مزایای متعدد، اجرای این سیستم با چالش‌هایی نیز همراه است. هزینه بالای نصب و نگهداری، اصلی‌ترین مانع برای گسترش سریع آن محسوب می‌شود. همچنین، این فناوری نیازمند طراحی دقیق، اجرای مهندسی‌شده و هماهنگی کامل میان اجزای سازه‌ای و مکانیکی است.

تأمین برق پایدار، نصب تجهیزات ایمن، بررسی دوره‌ای عملکرد کمپرسورها و تنظیم دقیق حسگرها، از جمله مواردی است که برای بهره‌وری کامل از این فناوری باید رعایت شود. در واقع، موفقیت این سیستم وابسته به ترکیب فناوری پیشرفته، دانش مهندسی دقیق و نظارت مداوم خواهد بود.

جمع‌بندی: زلزله را نمی‌توان حذف کرد، اما می‌توان آن را مدیریت کرد

زلزله بخشی از واقعیت زندگی در بسیاری از کشورهاست. اما با بهره‌گیری از نوآوری‌های مهندسی، می‌توان از یک فاجعه، به یک حادثه قابل کنترل رسید. فناوری معلق‌سازی خانه‌ها که توسط شرکت Air Danshin توسعه یافته، نمونه‌ای روشن از این نگاه علمی به بحران‌هاست.

با استفاده از یک بالشتک هوایی و تشخیص سریع زلزله، این سیستم می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد، از تخریب ساختمان‌ها جلوگیری کند و هزینه‌های پسازلزله را کاهش دهد. اگر این فناوری در مقیاس وسیع‌تری مورد استفاده قرار گیرد، می‌توان به آینده‌ای ایمن‌تر برای شهروندان در مناطق زلزله‌خیز امیدوار بود.