سه شرکت بزرگ ارائه‌دهنده خدمات حمل‌ونقل هوشمند در ایران با ارسال نامه‌ای رسمی به رئیس اتاق اصناف کشور، نسبت به بررسی لایحه‌ای در مجلس که آن‌ها را ملزم به اخذ مجوز جداگانه از شهرداری هر شهر می‌کند، اعتراض کردند. مدیران عامل اسنپ، تپسی و ماکسیم در این نامه هشدار داده‌اند که تصویب چنین طرحی می‌تواند به نابودی تدریجی این صنعت منجر شود.

انتقاد از مجوزدهی محلی

بر اساس مفاد لایحه‌ای که در کمیسیون عمران مجلس در حال بررسی است، فعالیت پلتفرم‌های حمل‌ونقل مشروط به دریافت مجوز از شهرداری هر شهر خواهد بود. موضوعی که به‌گفته فعالان این حوزه، روندهای اداری را پیچیده کرده و زمینه‌ساز بروز فساد، امضاهای طلایی و محدودیت برای نوآوری می‌شود.

وضع عوارض و اشتراک‌گذاری داده‌ها

این لایحه همچنین به شهرداری‌ها اجازه می‌دهد عوارض پلکانی متناسب با نوع خدمات دریافت کرده و درآمد آن را صرف نوسازی ناوگان عمومی کنند. راه‌اندازی یک سامانه ملی برای ثبت و اشتراک‌گذاری اطلاعات سفر با نهادهایی چون پلیس و شهرداری نیز از دیگر مفاد این طرح است.

تهدید سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل هوشمند

مدیران این پلتفرم‌ها با تأکید بر مغایرت این طرح با روح تسهیل‌گری در کسب‌وکارهای دیجیتال، خواستار توقف بررسی آن و بازنگری جدی در مفاد لایحه شده‌اند. به گفته آنها، الزام به دریافت مجوزهای متعدد، پلتفرم‌های حمل‌ونقل را وارد چرخه‌ای فرسایشی کرده و سرمایه‌گذاری در این حوزه را با خطر جدی مواجه می‌کند.

داده‌هایی که نگرانی پلتفرم‌ها را توضیح می‌دهند

• سهم بازار: طبق برآوردها، بیش از ۹۰ درصد بازار حمل‌ونقل اینترنتی کشور در اختیار سه پلتفرم اسنپ، تپسی و ماکسیم است.

• تعداد رانندگان فعال: به گفته مدیران این شرکت‌ها، در مجموع بیش از ۲.۵ میلیون راننده به شکل تمام‌وقت یا پاره‌وقت با این پلتفرم‌ها همکاری می‌کنند.

• تعداد سفرها: به‌طور متوسط روزانه بیش از ۵ میلیون سفر در سراسر کشور از طریق این سه پلتفرم انجام می‌شود.

• اشتغال غیرمستقیم: کارشناسان اقتصادی معتقدند فعالیت این پلتفرم‌ها به اشتغال‌زایی غیرمستقیم در صنایعی مانند خدمات خودرو، سوخت، بیمه و فناوری نیز منجر شده است.

• میزان سرمایه‌گذاری: طی یک دهه گذشته، صدها میلیارد تومان سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در زیرساخت‌ها و توسعه این پلتفرم‌ها انجام شده که اکنون در معرض تهدید قرار دارد.

• برآورد سهم از اقتصاد دیجیتال: بر اساس گزارش مرکز توسعه اقتصاد دیجیتال وزارت ارتباطات، پلتفرم‌های حمل‌ونقل در کنار پلتفرم‌های خرید آنلاین و پرداخت، جزو ۵ بازیگر اصلی زیست‌بوم اقتصاد دیجیتال کشور محسوب می‌شوند.

جمع‌بندی

لایحه‌ای که در کمیسیون عمران مجلس در حال بررسی است، با هدف اعمال نظارت محلی بر پلتفرم‌های حمل‌ونقل آنلاین، واکنش جدی سه شرکت بزرگ این حوزه را به‌دنبال داشته است. اسنپ، تپسی و ماکسیم با هشدار نسبت به پیامدهای این طرح، آن را تهدیدی برای نوآوری، اشتغال و سرمایه‌گذاری در یکی از پویاترین بخش‌های اقتصاد دیجیتال کشور می‌دانند.
با بیش از ۲.۵ میلیون راننده و ۵ میلیون سفر روزانه، این صنعت نه‌تنها نقش کلیدی در حمل‌ونقل شهری دارد، بلکه به یکی از پایه‌های اشتغال‌زایی و توسعه فناوری در ایران تبدیل شده است. الزام به اخذ مجوز از هر شهرداری می‌تواند این ساختار گسترده را دچار اختلال کرده و روند رشد آن را متوقف سازد.

شما پاسخ دهید؛ آیا لزوم دریافت مجوز محلی از شهرداری‌ها، در عمل به نفع مسافران و شهروندان تمام خواهد شد یا مانعی در مسیر توسعه خدمات نوین حمل‌ونقل خواهد بود؟