با افزایش سن، تجمع چربی در شکم بیشتر می‌شود که علاوه بر ظاهر ناخوشایندی که به وجود می‌آورد، بر سلامتی هم تاثیر زیادی می‌گذارد. با این حال آنچه مهم‌تر است، چربی‌های داخلی و دور اندام‌ها یا چربی احشایی است که ممکن است در ظاهر هم مشهود نباشد اما بسیار خطرناک‌تر است. یاهولایف در گزارشی به نحوه تشخیص چربی زیرپوستی از چربی احشایی و چگونگی از بین بردن چربی اضافی پرداخته است.
چربی زیرپوستی
بیشتر چربی موجود در بدن، یعنی حدود ۹۰ درصد، چربی زیرجلدی است که به شکل لایه‌ای زیر پوست قرار دارد. به گفته دکتر جودیت کرنر، استاد پزشکی و مدیر مرکز متابولیک و کنترل وزن کالج واگلس دانشگاه کلمبیا، از آنجا که این چربی دقیقا زیر پوست ذخیره می‌شود، میزان آن را می‌توان به‌راحتی و با گرفتن ناحیه‌ای از پوست، متوجه شد.
کرنر خاطرنشان می‌کند که این چربی زیرپوستی لزوما بد نیست و حتی نقش مهمی در سلامتی دارد. او توضیح می‌دهد: «شما برای تامین انرژی به چربی نیاز دارید. همچنین چربی زیرپوستی مهم است، زیرا از استخوان‌ها و اندام‌های داخلی محافظت می‌کند، نقش عایق دارد و حتی برخی پروتئین‌های مفید را تولید می‌کند.»
لیندا ون هورن، استاد پزشکی پیشگیرانه و رئیس بخش تغذیه دانشکده پزشکی فینبرگ دانشگاه نورت وسترن می‌افزاید: «چربی زیرپوستی مانند لایه محافظ عمل می‌کند، اما اگر میزان آن بسیار بالا باشد، به طوری که شاخص توده بدنی را به عدد ۳۰ (در رده چاق) برساند، یک عامل خطر برای بیماری‌های قلبی‌‌متابولیک از جمله دیابت نوع ۲، فشار خون بالا و برخی سرطان‌ها، به شمار می‌رود.»
چربی احشایی
چربی احشایی تنها ۱۰ درصد کل چربی بدن را تشکیل می‌دهد و شناسایی آن سخت‌تر است، اما اجازه ندهید که این درصد کم شما را فریب دهد. چربی احشایی زیاد می‌تواند بر سلامتی شما تاثیر زیادی بگذارد و خطر ابتلا به دیابت، بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، بیماری‌های کبدی و برخی انواع سرطان‌ها را افزایش دهد.
کرنر می‌گوید: «شما نمی‌توانید چربی احشایی را احساس کنید. این چربی عمیقا و در داخل شکم ذخیره می‌شود و اندام‌هایی مانند کبد و روده‌ها را احاطه می‌کند.»
وان هورن می‌افزاید که چربی احشایی از سلول‌های بیولوژیکی فعال و سیتوکین‌ها (دسته‌ای از مولکول‌های پروتئینی محلول در آب که در پاسخ به یک محرک ترشح می‌شوند) تشکیل شده است که می‌توانند در ایجاد التهاب و سایر پیامدهای مضر بر سلامتی نقش داشته باشند.
چطور متوجه شویم که مقدار چربی احشایی ما در محدوده بی‌خطر است؟
تشخیص مقدار چربی زیرپوستی شکم آسان‌تر است، زیرا می‌توان آن را دید و لمس کرد، در حالی که ارزیابی چربی احشایی دشوارتر است.
کرنر می‌گوید برخی بدن‌ها به داشتن چربی احشایی تمایل بیشتری دارند. او توضیح می‌دهد: «بدنی که به شکل سیب است، در مقایسه با بدنی گلابی‌شکل، از وجود چربی احشایی بیشتر خبر می‌دهد.»
یکی از راه‌های ساده برای ارزیابی اینکه آیا مقدار چربی شکم شما در محدوده سالم است یا خیر، اندازه‌گیری دور کمر است. این مقدار برای اکثر زنان ۸۹ سانتی‌متر یا کمتر و برای اکثر مردان ۱۰۲ سانتی‌متر یا کمتر در نظر گرفته می‌شود. با این حال، کرنر می‌گوید که این اعداد ممکن است برای همه افراد ارزیابی دقیقی نباشند و باید معیارهای دیگری مانند فشار خون نیز اندازه گرفته شود؛ چرا که حتی افزایش اندک چربی شکم هم می‌تواند فشار خون را افزایش دهد.
راه مقابله با چربی‌ها
کاهش چربی موضعی امکان‌پذیر نیست و شما نمی‌توانید کاهش چربی را به یک ناحیه خاص، مانند شکم، محدود کنید. انجام دادن تمرین‌های شکمی هم به‌تنهایی به کاهش چربی شکم کمک نمی‌کند. تنها تمرکز بر کاهش وزن کلی و اتخاذ عادات سالم می‌تواند به شما کمک کند تا در کنار کاهش چربی شکم، تناسب اندام کلی خود را هم حفظ کنید. بنابراین این سه توصیه را جدی بگیرید:
– خوراکی‌های سالم بخورید
مصرف شکر و غذاهای پر از چربی‌های اشباع‌شده یا ترانس مانند غذاهای سرخ‌شده، گوشت‌های فراوری‌شده و شیرینی‌ها را محدود کنید. به‌ویژه تلاش کنید نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه‌ها را حذف کنید، زیرا مصرف این نوشیدنی‌ها با افزایش خطر چربی احشایی ارتباط دارد.
– ورزش کنید
ورزش‌های هوازی را با تمرین‌های قدرتی ترکیب کنید. دکتر کرنر فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، دویدن یا دوچرخه‌سواری و همچنین تمرین‌های مقاومتی مانند وزنه زدن یا شنا (پوش‌آپ) را توصیه می‌کند.
– به اندازه کافی بخوابید
تحقیقات نشان می‌دهد که کمبود خواب می‌تواند به افزایش چربی‌های احشایی منجر شود. بنابراین، مطمئن شوید که هر شب حداقل هفت ساعت می‌خوابید.
source