با وجود ظهور پلتفرم‌های جدید و رقابت فشرده میان شبکه‌های اجتماعی، یوتیوب همچنان بی‌رقیب در صدر فهرست محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی در ایالات متحده قرار دارد. تازه‌ترین یافته‌های مرکز پژوهشی Pew نشان می‌دهد که ۸۴ درصد بزرگسالان آمریکایی در سال ۲۰۲۵ همچنان از یوتیوب استفاده می‌کنند؛ آماری چشمگیر که جایگاه این پلتفرم ویدیومحور را به‌عنوان «سلطان بی‌چون‌وچرای شبکه‌های اجتماعی» تثبیت می‌کند.

این گزارش که بر اساس نظرسنجی از ۵٬۰۲۲ بزرگسال آمریکایی تهیه شده، تصویری دقیق از تغییرات، تداوم‌ها و شکاف‌های نسلی، جنسیتی و سیاسی در مصرف شبکه‌های اجتماعی ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد کدام پلتفرم‌ها در مسیر رشد قرار دارند و کدام شبکه‌ها در جذب کاربران ناکام مانده‌اند.

یوتیوب در صدر، فیسبوک همچنان قدرتمند

بر اساس داده‌های Pew، یوتیوب با ۸۴ درصد استفاده پرکاربردترین شبکه اجتماعی در میان بزرگسالان آمریکایی است. برخلاف بسیاری از پلتفرم‌ها که تنها در یک یا دو گروه سنی محبوب‌اند، یوتیوب تقریباً در تمام گروه‌های سنی حضوری گسترده دارد؛ از جوانان گرفته تا سالمندان.

کارشناسان معتقدند همین پوشش گسترده سنی، مهم‌ترین مزیت رقابتی یوتیوب در برابر سایر شبکه‌های اجتماعی است.

پس از یوتیوب، فیسبوک با ۷۱ درصد همچنان جایگاه دوم را حفظ کرده است. اگرچه فیسبوک در سال‌های اخیر محبوبیت خود را در میان نسل‌های جوان تا حدی از دست داده، اما به لطف حضور پررنگ کاربران میانسال و سالمند، هنوز یکی از ستون‌های اصلی اکوسیستم شبکه‌های اجتماعی در آمریکا محسوب می‌شود.

اینستاگرام؛ تنها شبکه با نفوذ بالای ۵۰ درصد پس از یوتیوب و فیسبوک

در میان سایر پلتفرم‌ها، اینستاگرام با ۵۰ درصد استفاده تنها شبکه‌ای است که توانسته بیش از نیمی از بزرگسالان آمریکایی را به خود جذب کند. این آمار نشان می‌دهد اینستاگرام همچنان نقش مهمی در زندگی دیجیتال کاربران دارد، به‌ویژه در میان نسل جوان و کاربرانی که به محتوای تصویری و ویدیویی کوتاه علاقه‌مند هستند.

تحلیلگران رسانه‌ای معتقدند تمرکز اینستاگرام بر ویدئوهای کوتاه (Reels) و رقابت مستقیم با تیک‌تاک، یکی از عوامل کلیدی حفظ جایگاه این شبکه در سال‌های اخیر بوده است.

تیک‌تاک، واتس‌اپ و ردیت؛ رشد آرام اما پیوسته

پس از اینستاگرام، چند پلتفرم با فاصله قابل‌توجه در رتبه‌های بعدی قرار دارند:

هرچند سهم این شبکه‌ها در مقایسه با غول‌هایی مانند یوتیوب و فیسبوک کمتر است، اما داده‌های Pew نشان می‌دهد که استفاده از تیک‌تاک، اینستاگرام، واتس‌اپ و ردیت طی چهار سال گذشته رشد قابل‌توجهی داشته است.

این روند بیانگر تغییر تدریجی عادت‌های رسانه‌ای کاربران و افزایش محبوبیت پلتفرم‌هایی است که هویت مشخص‌تر، جوامع کاربری متمرکز و تجربه کاربری متفاوت‌تری ارائه می‌دهند.

در این میان، تیک‌تاک با وجود فشارهای سیاسی، نگرانی‌های امنیتی و تهدیدهای قانونی در آمریکا، همچنان جایگاه خود را حفظ کرده و رشد آن متوقف نشده است.

شبکه‌های تازه‌وارد؛ سهمی کمتر از ۱۰ درصد

در نقطه مقابل، پلتفرم‌های تازه‌وارد مانند:

• Threads

• Bluesky

• Truth Social

نتوانسته‌اند سهم قابل‌توجهی از بازار شبکه‌های اجتماعی آمریکا را به خود اختصاص دهند. طبق گزارش Pew، سهم هر یک از این شبکه‌ها حدود ۱۰ درصد یا کمتر است.

این آمار نشان می‌دهد که ورود به بازار اشباع‌شده شبکه‌های اجتماعی، حتی با حمایت چهره‌های شناخته‌شده یا برندهای بزرگ، کار ساده‌ای نیست و کاربران آمریکایی در انتخاب پلتفرم‌های جدید محتاط‌تر از گذشته عمل می‌کنند.

شکاف نسلی؛ اینستاگرام برای جوانان، فیسبوک برای سالمندان

یکی از مهم‌ترین یافته‌های گزارش Pew، بررسی تفاوت‌های سنی در استفاده از شبکه‌های اجتماعی است؛ تفاوت‌هایی که همچنان عمیق و تعیین‌کننده باقی مانده‌اند.

• ۸۰ درصد افراد ۱۸ تا ۲۹ ساله از اینستاگرام استفاده می‌کنند

• در مقابل، تنها ۱۹ درصد افراد بالای ۶۵ سال در این شبکه فعال‌اند

این شکاف نشان می‌دهد که اینستاگرام عملاً به شبکه اجتماعی نسل جوان تبدیل شده، در حالی که نسل‌های مسن‌تر همچنان ارتباط قوی‌تری با فیسبوک و یوتیوب دارند.

در این میان، یوتیوب یک استثناست؛ پلتفرمی که تقریباً در تمام گروه‌های سنی نفوذ بالایی دارد و همین ویژگی، قدرت و پایداری آن را توضیح می‌دهد.

تفاوت‌های جنسیتی؛ زنان و مردان کجا فعال‌ترند؟

گزارش Pew همچنین به تفاوت‌های جنسیتی در استفاده از شبکه‌های اجتماعی اشاره می‌کند:

• زنان بیشتر از مردان در فیسبوک، اینستاگرام و تیک‌تاک حضور دارند

• مردان در مقابل، در ردیت و ایکس (توییتر سابق) فعال‌تر هستند

این تفاوت‌ها معمولاً با نوع محتوا و فرهنگ هر پلتفرم مرتبط دانسته می‌شود. شبکه‌هایی مانند ردیت و ایکس بیشتر بر بحث‌های متنی، خبری و تحلیلی تمرکز دارند، در حالی که اینستاگرام و تیک‌تاک محتوای بصری، سرگرمی و سبک زندگی‌محور ارائه می‌دهند.

شکاف سیاسی؛ شبکه‌های اجتماعی و گرایش‌های حزبی

یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد گرایش‌های سیاسی نیز بر انتخاب شبکه‌های اجتماعی تأثیرگذار است. بر اساس داده‌ها:

• دموکرات‌ها بیش از جمهوری‌خواهان در واتس‌اپ، ردیت و تیک‌تاک حضور دارند

• برخی پلتفرم‌ها به‌تدریج به فضاهایی با ترکیب سیاسی خاص‌تر تبدیل شده‌اند

این موضوع می‌تواند پیامدهای مهمی برای جریان اطلاعات، انتشار اخبار و شکل‌گیری افکار عمومی در آمریکا داشته باشد؛ چرا که الگوریتم‌ها و جوامع کاربری هر پلتفرم، نوع خاصی از محتوا را برجسته می‌کنند.

چرا یوتیوب همچنان بی‌رقیب است؟

کارشناسان رسانه‌ای چند عامل کلیدی را برای حفظ سلطه یوتیوب برمی‌شمرند:

• تنوع بالای محتوا (آموزشی، سرگرمی، خبری، تحلیلی)

• دسترسی آسان برای تمام گروه‌های سنی

• سازگاری گسترده با تلویزیون‌های هوشمند

• ترکیب موفق ویدئوهای کوتاه و بلند

• نقش پررنگ در اقتصاد تولید محتوا و تبلیغات

به همین دلیل، بسیاری یوتیوب را نه فقط یک شبکه اجتماعی، بلکه زیرساخت اصلی ویدئوی آنلاین در جهان غرب می‌دانند.

جمع‌بندی؛ ثبات در رأس، رقابت در میانه

گزارش جدید مرکز پژوهشی Pew نشان می‌دهد که با وجود تحولات سریع در فضای دیجیتال، رأس هرم شبکه‌های اجتماعی در آمریکا همچنان ثابت مانده است. یوتیوب و فیسبوک جایگاه خود را حفظ کرده‌اند، در حالی که رقابت اصلی میان پلتفرم‌های میانی مانند اینستاگرام، تیک‌تاک و ردیت جریان دارد.

در نهایت، داده‌ها نشان می‌دهد موفقیت در بازار شبکه‌های اجتماعی بیش از هر زمان دیگری به درک دقیق مخاطب، شکاف‌های نسلی، جنسیتی و هویت پلتفرم وابسته است؛ عواملی که آینده این صنعت را شکل خواهند داد.