بررسی‌های اولیه علمی نشان می‌دهد که نگرانی‌ها درباره پدیده موسوم به «پوسیدگی مغز» بی‌اساس نیست. این اصطلاح که به معنای نوعی زوال شناختی و فکری است، در سال ۲۰۲۴ از سوی مؤسسه مطبوعات دانشگاه آکسفورد به‌عنوان واژه سال انتخاب شد.

بر اساس گزارش NBC News، یک متاآنالیز منتشر شده در سپتامبر، نشان داد استفاده افراطی از ویدیوهای کوتاه با اختلال در تمرکز، کاهش توانایی کنترل تکانه‌ها و افت عملکرد کلی شناختی ارتباط دارد. این پژوهش که در نشریه Psychological Bulletin منتشر شد، همچنین ارتباط میان مصرف زیاد ویدیوهای کوتاه و افزایش افسردگی، اضطراب، استرس و احساس تنهایی را تأیید کرد.

در مطالعه‌ای دیگر که در ماه اکتبر انجام شد، مشخص شد که استفاده بیش از حد از ویدیوهای کوتاه، دامنه توجه را کاهش می‌دهد و همچنین با عملکرد ضعیف‌تر تحصیلی مرتبط است.

با وجود این یافته‌ها، متخصصان هشدار می‌دهند که تأثیرات بلندمدت استفاده افراطی از این نوع محتوا همچنان به‌طور دقیق مشخص نیست. جیمز جکسون، عصب‌روان‌شناس در مرکز پزشکی دانشگاه وندربیلت، با اشاره به سابقه واکنش‌های شدید جامعه به فناوری‌های جدید (از بازی‌های ویدیویی گرفته تا رفتارهای فرهنگی بحث‌برانگیز) می‌گوید اگرچه نباید دچار اغراق شد، اما بسیاری از نگرانی‌ها منطقی و قابل توجه‌اند.

 

پژوهش‌های کنونی نشان می‌دهد که استفاده افراطی از ویدیوهای کوتاه می‌تواند در سطحی گسترده مغز را تحت تأثیر قرار دهد، هرچند برای تشخیص دقیق گروه‌های پرخطر، طول اثرات و سازوکارهای دقیق این آسیب، مطالعات بیشتری لازم است.

افزایش نرخ تشخیص اختلال کمبود توجه/بیش‌فعالی (ADHD) در ایالات متحده نیز بر نگرانی‌ها افزوده است. بر اساس داده‌های مراکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها، تا سال ۲۰۲۲ حدود یک کودک از هر ۹ کودک در آمریکا مبتلا به ADHD تشخیص داده شده است.

کیت رابرت هد، دانشجوی دکتری دانشگاه کاپلا و نویسنده مقاله ماه اکتبر، تأکید می‌کند که نشانه‌های ADHD با پیامدهای استفاده شدید از ویدیوهای کوتاه همپوشانی دارند. او می‌گوید:

«یکی از پرسش‌های مهم این است که آیا این افزایش تشخیص‌ها واقعاً نشان‌دهنده ADHD است، یا نتیجه مصرف مداوم ویدیوهای کوتاه؟»

اگرچه این حوزه پژوهشی هنوز در ابتدای راه است، اما مطالعات متعددی از کشورهای مختلف ــ از بریتانیا تا اردن، عربستان سعودی و مصر ــ رابطه استفاده زیاد از محتوای ویدیویی را با مشکلات توجه، اختلال حافظه و خستگی ذهنی گزارش کرده‌اند. با این حال، اغلب این تحقیقات تنها وجود همبستگی را نشان می‌دهند و لزوماً رابطه علت و معلولی را ثابت نمی‌کنند.

دکتر نیدی گوپتا، متخصص غدد کودکان و پژوهشگر حوزه زمان استفاده از صفحه‌نمایش، هشدار می‌دهد که سالمندان نیز ممکن است به‌دلیل آشنایی کمتر با فناوری و زمان آزاد بیشتر، نسبت به پیامدهای ویدیوهای کوتاه آسیب‌پذیرتر باشند.

گوپتا می‌گوید: «شاید برای اعلام یک بحران گسترده هنوز زود باشد. در مورد الکل، سیگار و مواد مخدر دهه‌ها طول کشید تا پژوهش‌ها به نتایج قطعی برسند. اما انتظار داریم طی پنج تا ده سال آینده، شواهد محکم‌تری درباره پیامدهای ویدیوهای کوتاه به دست آید.»

 جکسون تأکید می‌کند که ویدیوهای کوتاه می‌توانند جنبه‌های مثبت نیز داشته باشند و فرصت‌هایی برای یادگیری و ایجاد جوامع آنلاین فراهم کنند؛ اما استفاده متعادل از آن ضروری است.

وی اضافه می‌کند: «قطعا افرادی هستند که به شیوه‌هایی با ویدیوهای کوتاه مشغول می‌شوند که ارزش افزوده دارد. اما اگر این مشغولیت آنها را از فرصت‌های سالم‌تر دیگر دور کند، اگر سبب شود منزوی شوند، و اگر طوری باشد که دیگر زمانی برای هیچ‌کاری نکردن و بی‌حوصله شدن نداشته باشند، یعنی تمام وقتشان با این ویدیوها پر شود به نظر من این یک مشکل است.