اسپایدرمن بی‌تردید یکی از محبوب‌ترین و پول‌سازترین ابرقهرمان‌های دنیاست. هر بار که روی پرده‌ی سینما ظاهر می‌شود، موفقیتش تقریباً تضمین‌شده است. فرقی نمی‌کند داستان درباره‌ی پیتر پارکر باشد، مایلز مورالز یا نسخه‌ای دیگر از مرد عنکبوتی؛ تماشاگرها همیشه برای دیدنش صف می‌کشند و فروش فیلم‌ها از همان روزهای اول از مرزهای معمول می‌گذرد. تقریباً در هر سالی که فیلمی از اسپایدرمن اکران می‌شود، آن اثر جزو پرفروش‌ترین فیلم‌های سال قرار می‌گیرد.

جالب اینجاست که حتی کیفیت فیلم هم همیشه در این موفقیت تأثیر تعیین‌کننده‌ای ندارد. چه فیلمی عالی از آب درآمده باشد و چه متوسط یا حتی ضعیف، باز هم فروش بالایی دارد. نمونه‌اش «مرد عنکبوتی شگفت‌انگیز ۲» که شاید به‌اندازه‌ی انتظارها خوب نبود، اما همچنان فروش چشمگیری داشت و سود قابل‌توجهی برای سازندگانش به همراه آورد. در این مقاله قصد داریم بدون در نظر گرفتن تورم، نگاهی دقیق به فروش گیشه‌ی تمام فیلم‌های اسپایدرمن بیندازیم و آن‌ها را از کم‌فروش‌ترین تا پرفروش‌ترین رتبه‌بندی کنیم. مقایسه‌ی جالبی است، چون به‌خوبی نشان می‌دهد چرا اسپایدرمن در سینما به یک نهاد فرهنگی تبدیل شده و چرا هر نسخه‌اش، چه انیمیشن و چه لایو اکشن، توانسته دل میلیون‌ها بیننده در سراسر دنیا را به دست بیاورد.

۱۰. Spider-Man: Into the Spider-Verse – ۲۰۱۸
فروش جهانی: ۳۹۴,۸۸۴,۱۳۳ دلار

شروع ماجراجویی مایلز مورالس و کشف دنیای چندجهانی.

وقتی «مرد عنکبوتی: درون دنیای عنکبوتی» برای اولین‌بار اکران شد، دنیای سینما را به معنای واقعی کلمه تکان داد. این فیلم با ظرافتی خیره‌کننده ساخته شده بود و در هر فریمش جزئیاتی وجود داشت که تماشاگر را به تحسین وامی‌داشت. اما چیزی که باعث شد این اثر به پدیده‌ای فراتر از یک انیمیشن معمولی تبدیل شود، جسارت آن در سبک بصری و روایت بود. فیلمی که نه‌تنها قواعد انیمیشن را شکست، بلکه استانداردهای تازه‌ای در روایت ابرقهرمانانه ایجاد کرد.

با بودجه‌ای حدود ۹۰ میلیون دلار، این فیلم توانست بیش از ۳۹۴ میلیون دلار در گیشه جهانی فروش داشته باشد، که برای یک انیمیشن ابرقهرمانی رقم فوق‌العاده‌ای است. این موفقیت مالی، «درون دنیای عنکبوتی» را به یکی از ارزشمندترین پروژه‌های سونی پیکچرز انیمیشن تبدیل کرد و جایگاهش را با دریافت اسکار بهترین انیمیشن سال تثبیت نمود. داستان رشد و بلوغ مایلز مورالز، و مسیر او برای تبدیل شدن به قهرمانی که همیشه باید می‌بود، توانست با مخاطبان در هر سنی ارتباط برقرار کند. فیلمی که نه‌تنها از نظر فنی، بلکه از نظر احساسی هم بی‌نقص بود.

۹. Spider-Man: Across the Spider-Verse – ۲۰۲۳
فروش جهانی: ۶۹۰,۸۲۴,۷۳۸ دلار

انفجار رنگ، حرکت و احساس در دنیای چندجهانی.

پس از موفقیت جهانی «مرد عنکبوتی: درون دنیای عنکبوتی»، ساخت دنباله‌ی آن تقریباً قطعی به نظر می‌رسید. طرفداران مرد عنکبوتی و تماشاگرانی که عاشق فیلم اول شده بودند، بالاخره پنج سال بعد با «درون دنیای عنکبوتی ۲» روبه‌رو شدند؛ فیلمی که دوباره جهان را تسخیر کرد و حتی از نسخه‌ی قبلی‌اش هم بیشتر تحسین شد. این دنباله با حفظ روح فیلم اول، توانست تجربه‌ای حتی بزرگ‌تر و پرجزئیات‌تر خلق کند، تا جایی که بسیاری آن را یکی از بهترین دنباله‌های تاریخ انیمیشن می‌دانند.

مرد عنکبوتی: درمیان دنیای عنکبوتی را اینجا تماشا کنید.

«درون دنیای عنکبوتی ۲» تقریباً دو برابر نسخه‌ی اول در گیشه فروخت که کاملاً منطقی است، چون از محبوبیت و اعتبار فیلم پیشین بهره‌مند بود. داستانی گسترده‌تر، شخصیت‌های بیشتر و پیشرفت‌های خیره‌کننده در انیمیشن باعث شد این قسمت از هر نظر یک ارتقا محسوب شود. استودیو با استفاده از تکنیک‌های نوآورانه و طراحی بصری چشم‌نواز، تجربه‌ای سینمایی ارائه داد که تماشای آن روی پرده‌ی بزرگ لذتی دوچندان داشت. نتیجه هم موفقیتی چشمگیر بود: بیش از ۶۹۰ میلیون دلار فروش جهانی و ستایش منتقدان و مخاطبان.

۸. The Amazing Spider-Man 2 – ۲۰۱۴
فروش جهانی: ۷۱۶,۹۳۴,۷۷۹ دلار

فیلمی که با وجود نقدهای منفی، هنوز طرفداران خاص خود را دارد.

در حالی که «درون دنیای عنکبوتی ۲» موفقیتی بزرگ در گیشه بود، فیلمی دیگر از مجموعه‌ی مرد عنکبوتی نتوانست آن‌طور که استودیو انتظار داشت بدرخشد: «مرد عنکبوتی شگفت‌انگیز ۲». در نگاه اول، فروش بیش از ۷۰۸ میلیون دلار رقم چشمگیری به نظر می‌رسد، اما با توجه به بودجه‌ی بسیار بالا و زمان اکران آن، که مصادف با دوران اوج فیلم‌های ابرقهرمانی بود، این میزان فروش قطعاً پایین‌تر از پیش‌بینی‌های سونی بود.

برای فیلمی از دنیای مرد عنکبوتی، سونی قطعاً انتظار داشت درآمدی به‌مراتب بیشتر به‌دست آورد. این شخصیت در طول تاریخ همواره یکی از سودآورترین قهرمانان دنیای کمیک بوده و پیشینه‌ی درخشان فیلم‌های قبلی نیز انتظارات را بالا برده بود. اما واکنش‌های متفاوت منتقدان و استقبال نه‌چندان پرشور مخاطبان باعث شد فیلم نتواند جایگاه محکمی برای ادامه‌ی این فرنچایز بسازد. در نهایت، همین عملکرد متوسط و سود کم نسبت به هزینه‌ی ساخت بود که باعث شد مجموعه‌ی «مرد عنکبوتی شگفت‌انگیز» خیلی زود به پایان راه برسد.

۷. The Amazing Spider-Man – ۲۰۱۲
فروش جهانی: ۷۵۸,۷۲۵,۸۹۳ دلار

بازگشت مرد عنکبوتی با نگاهی مدرن و تازه.

با وجود شباهت میزان فروش این فیلم به دنباله‌اش، «مرد عنکبوتی شگفت‌انگیز» با استقبال بسیار بهتری از سوی منتقدان و تماشاگران روبه‌رو شد. هرچند فیلم بی‌نقص نبود، اما بسیاری از طرفداران هنوز با حس خوبی از اولین حضور اندرو گارفیلد در نقش پیتر پارکر یاد می‌کنند. بازی گارفیلد و اِما استون بیشترین تحسین‌ها را به خود جلب کرد، به‌ویژه به خاطر شیمی عالی بین این دو بازیگر. همچنین چون این فیلم نخستین قدم در جهانی جدید از مرد عنکبوتی بود، مخاطبان با دیدی بازتر و صبورتر به آن نگاه کردند.

۱۰ انیمه با شروع فوق‌العاده که پس از یک فصل ضعیف سقوط کردند

وقتی صحبت از ریبوت کردن فرنچایزی به بزرگی مرد عنکبوتی می‌شود، «مرد عنکبوتی شگفت‌انگیز» تلاش شجاعانه‌ای بود. بسیاری از مردم فقط از سر کنجکاوی می‌خواستند ببینند سونی پس از «مرد عنکبوتی ۳» چه برنامه‌ای دارد، آن هم در فاصله‌ای کوتاه پس از نسخه‌ی قبلی. هرچند فیلم شکست‌خورده محسوب نمی‌شود و توانست سود قابل توجهی به‌دست آورد، اما با در نظر گرفتن محبوبیت شخصیت مرد عنکبوتی و انتظارات بالای هواداران، می‌توان گفت این فیلم هم می‌توانست عملکرد مالی بهتری داشته باشد.

۶. Spider-Man 2 – ۲۰۰۴
فروش جهانی: ۷۸۵,۴۹۸,۹۴۸ دلار

فیلمی که هنوز هم بسیاری آن را بهترین اسپایدرمن می‌دانند.

فیلم «مرد عنکبوتی ۲» نه‌تنها یکی از بهترین آثار مجموعه مرد عنکبوتی است، بلکه در میان بهترین فیلم‌های ابرقهرمانی و دنباله‌های تاریخ سینما هم جایگاهی ویژه دارد. این فیلم از محبوبیت قسمت اول خود بهره زیادی برد، اما در عین حال توانست با داستانی عمیق‌تر و اجرای فوق‌العاده‌اش منتقدان و تماشاگران را شگفت‌زده کند. هرچند فروش آن کمی کمتر از نسخه‌ی سال ۲۰۰۲ بود، اما برای سال ۲۰۰۴ عدد ۷۸۵ میلیون دلار رقم بسیار چشمگیری به‌حساب می‌آمد، به‌ویژه در دورانی که ژانر ابرقهرمانی هنوز در ابتدای مسیر شکوفایی‌اش بود.

می‌توان گفت تقریباً همه برای دیدن «مرد عنکبوتی ۲» به سینما رفتند، و بیشترشان کاملاً راضی بیرون آمدند. منتقدان بزرگی مثل راجر ایبرت از آن تمجید کردند و طرفداران مرد عنکبوتی احساس کردند بالاخره فیلمی دارند که واقعاً حق این قهرمان را ادا کرده است. حتی بیش از یک دهه بعد، جایگاه این فیلم همچنان استوار است. داستان آن یکی از صمیمی‌ترین و انسانی‌ترین روایت‌های پیتر پارکر را ارائه می‌دهد و صحنه‌های اکشنش هنوز هم جزو بهترین‌هایی است که تاکنون از مرد عنکبوتی روی پرده‌ی سینما دیده‌ایم.

۵. Spider-Man – ۲۰۰۲
فروش جهانی: ۸۱۰,۹۲۳,۹۶۸ دلار

آغاز افسانه مرد عنکبوتی با بازی توبی مگوایر.

فیلمی که همه‌چیز را آغاز کرد! «مرد عنکبوتی» محصول سال ۲۰۰۲ نه‌تنها یک موفقیت بزرگ بود، بلکه نقشی اساسی در شکل‌گیری فضای فیلم‌های ابرقهرمانی ایفا کرد و مسیر را برای آینده‌ی این ژانر هموار ساخت. بدون «مرد عنکبوتی»، احتمالاً هیچ‌وقت دنیای سینمایی مارول به شکلی که امروز می‌شناسیم وجود نداشت. این فیلم با کارگردانی سم ریمی و بازی درخشان توبی مگوایر، دنیای سینما را وارد عصر جدیدی از فیلم‌های ابرقهرمانی کرد، درست در کنار «مردان ایکس» که البته به اندازه‌ی مرد عنکبوتی درخشان و محبوب نبود.

تأثیر عظیمی که این فیلم بر هالیوود گذاشت، به‌خوبی در فروش خیره‌کننده‌اش هم دیده می‌شود. «مرد عنکبوتی» در زمان اکران بیش از ۸۰۰ میلیون دلار فروخت، عددی که در سال ۲۰۰۲ فوق‌العاده بود. این فیلم نه‌تنها اثری موفق از نظر مالی بود، بلکه به‌سرعت به اثری افسانه‌ای تبدیل شد. برای فیلمی که بر اساس یک کمیک ساخته شده بود، قرار گرفتن در رتبه‌ی سوم پرفروش‌ترین آثار سال، نشان‌دهنده‌ی محبوبیت باورنکردنی آن بود. از همان زمان، مرد عنکبوتی به‌عنوان بزرگ‌ترین نماد دنیای کمیک‌ها در سینما شناخته شد و پایه‌گذار دوران طلایی جدیدی در ژانر ابرقهرمانی شد.

۴. Spider-Man: Homecoming – ۲۰۱۷
فروش جهانی: ۸۸۰,۹۷۸,۱۸۵ دلار

پیتر جوان با راهنمایی تونی استارک وارد دنیای قهرمانان می‌شود.

بعد از حضور درخشان تام هالند در فیلم «کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی»، همه منتظر بودند ببینند او در نقش مرد عنکبوتیِ مستقل چگونه عمل می‌کند. «مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه» در سال ۲۰۱۷ اولین فیلم از سه‌گانه‌ی اختصاصی مرد عنکبوتی در دنیای سینمایی مارول بود و فشار زیادی روی دوش خودش داشت. چرا که باید هم هویت تازه‌ی این نسخه از پیتر پارکر را تثبیت می‌کرد و هم اعتماد تماشاگران را پس از شکست نسخه‌ی اندرو گارفیلد دوباره جلب می‌کرد.

خوشبختانه همه‌چیز طبق برنامه پیش رفت. فیلم با فروشی نزدیک به ۸۸۰ میلیون دلار، به موفقیتی بزرگ برای مارول استودیوز و سونی پیکچرز تبدیل شد. این موفقیت نه‌تنها موقعیت تام هالند را به‌عنوان مرد عنکبوتی جدید تثبیت کرد، بلکه رابطه‌ی میان دو استودیو را نیز تقویت نمود. به لطف این همکاری، مرد عنکبوتی توانست در ماجراجویی‌های بزرگ‌تر دنیای مارول حضور پیدا کند و نقش پررنگ‌تری در جهان سینمایی مشترک ایفا کند. «بازگشت به خانه» آغاز دوباره‌ای برای این قهرمان محبوب بود؛ فیلمی که ثابت کرد هنوز هم می‌توان با یک داستان نوجوانانه‌ی پرانرژی و پر از شوخ‌طبعی، قلب تماشاگران را به‌دست آورد.

۳. Spider-Man 3 – ۲۰۰۷
فروش جهانی: ۸۸۷,۴۰۴,۷۶۱ دلار

نبرد نهایی توبی مگوایر در سه‌گانه کلاسیک.

بعد از دو فیلم فوق‌العاده موفق، همه می‌دانستند که «مرد عنکبوتی ۳» بدون شک تماشاگران را به سالن‌های سینما می‌کشاند، صرف‌نظر از اینکه کیفیت فیلم چطور باشد. همین مسئله هم کمک بزرگی به فروش آن کرد. هرچند از نظر منتقدان و بخشی از هواداران چندان درخشان نبود، اما از نظر تجاری کاملاً موفق عمل کرد. این فیلم سومین قسمت از سه‌گانه‌ای بود که مسیر فیلم‌های ابرقهرمانی را برای همیشه تغییر داد. حتی اگر بعضی‌ها معتقد باشند که «مرد عنکبوتی ۳» بیش از اندازه مورد انتقاد قرار گرفته، هیچ‌کس نمی‌تواند منکر موفقیت مالی عظیمش شود.

وقت آن رسیده که مارول، ونوم را به اصلش بازگرداند

با وجود بالاترین بودجه در میان سه‌گانه، «مرد عنکبوتی ۳» به پرفروش‌ترین قسمت آن تبدیل شد. منطقی هم بود؛ چون قرار بود آخرین ماجراجویی پیتر پارکرِ توبی مگوایر باشد. حتی حضور بحث‌برانگیز شخصیت ونوم با بازی توپرف گریس هم نتوانست مانع از موفقیت فیلم شود. جالب است که ضعیف‌ترین قسمت از نظر کیفی، از لحاظ فروش بهترین عملکرد را داشت؛ البته اگر تورم را در نظر نگیریم. این پارادوکس جذاب نشان می‌دهد که گاهی خاطره و اشتیاق طرفداران از کیفیت فیلم‌ها قدرتمندتر است.

۲. Spider-Man: Far From Home – ۲۰۱۹
فروش جهانی: ۱,۱۳۱,۹۲۷,۹۹۶ دلار

وقتی قهرمان ما می‌خواهد فقط یک تعطیلات ساده داشته باشد!

فیلم «مرد عنکبوتی: دور از خانه» درست بعد از اکران عظیم «انتقام‌جویان: پایان بازی» روی پرده رفت، و از همان ابتدا همه انتظار داشتند که در گیشه طوفان به پا کند. اما حتی خوش‌بین‌ترین پیش‌بینی‌ها هم فکر نمی‌کردند فروش آن از مرز یک میلیارد دلار عبور کند. با این حال، دقیقاً همین اتفاق افتاد و فیلم به پرفروش‌ترین اثر مرد عنکبوتی تا آن زمان تبدیل شد. بسیاری از طرفداران هنوز در تب و تاب «پایان بازی» بودند، اما بخش بزرگی از این موفقیت به محبوبیت ذاتی و همیشگی اسپایدرمن برمی‌گردد.

یکی از نقدهایی که به فیلم وارد شد این بود که «دور از خانه» بیشتر شبیه دنباله‌ای برای «انتقام‌جویان: پایان بازی» به نظر می‌رسید تا ادامه‌ی مستقیم «بازگشت به خانه». با این وجود، همین نکته باعث شد مخاطبان بیشتری جذب آن شوند. مردم می‌خواستند ببینند بعد از فداکاری تونی استارک، دنیای اسپایدرمن چه تغییری کرده است. نتیجه هم یک موفقیت بزرگ تجاری بود. هرطور نگاه کنیم، «دور از خانه» ثابت کرد که مرد عنکبوتی نه‌تنها نماد محبوبیت در دنیای مارول است، بلکه یک پدیده‌ی سینمایی جهانی است که هیچ‌وقت از مد نمی‌افتد.

۱. Spider-Man: No Way Home – ۲۰۲۱
فروش جهانی: ۱,۹۲۱,۴۲۶,۰۷۳ دلار

بازگشت سه نسل از مرد عنکبوتی روی پرده سینما.

موفقیت مالی «مرد عنکبوتی: راهی به خانه نیست» یکی از چشمگیرترین دستاوردهایی است که نه‌فقط در تاریخ اسپایدرمن، بلکه در کل ژانر ابرقهرمانی رقم خورده است. این فیلم در دورانی اکران شد که جهان تازه داشت از دوران سخت همه‌گیری کرونا بیرون می‌آمد. سالن‌های سینما هنوز با کاهش تماشاگران دست‌وپنجه نرم می‌کردند و امیدی به بازگشت فوری مردم وجود نداشت. اما در کمال ناباوری، فیلمی که توانست مخاطبان را دوباره به سالن‌ها برگرداند، همان مرد عنکبوتی محبوب بود.

با وجود تمام محدودیت‌ها و چالش‌ها، «راهی به خانه نیست» با فروشی نزدیک به دو میلیارد دلار، رکورد تمام نسخه‌های قبلی اسپایدرمن را شکست. جالب‌تر اینکه این موفقیت بدون اکران در چین به دست آمد، بازاری که معمولاً نقش بزرگی در افزایش درآمد جهانی فیلم‌ها دارد. بازگشت توبی مگوایر و اندرو گارفیلد، حضور دشمنان کلاسیک از جهان‌های مختلف و داستانی که احساسات و هیجان را در هم آمیخت، همه در موفقیت این اثر نقش داشتند. «راهی به خانه نیست» نه‌تنها یک فیلم پرفروش، بلکه نشانه‌ای از بازگشت امید به سینما پس از دوران رکود بود. یک ماجرای واقعی از نبرد دیوید و جالوت، که این بار قهرمانش مرد عنکبوتی بود.

قهرمانی شبیه به خود ما

ٰوقتی به همه فیلم‌های مرد عنکبوتی نگاه می‌کنیم، راحت می‌شود فهمید چرا این قهرمان تا این حد محبوب مانده است. از انیمیشن خلاقانه «به درون دنیای عنکبوتی» تا هیجان و اشک‌های «راهی به خانه نیست»، هر فیلم دنیای تازه‌ای از پیتر پارکر و نسخه‌های دیگرش را به ما نشان داده است. حتی آن‌هایی که در زمان اکران خیلی تحویل گرفته نشدند، حالا طرفداران خودشان را دارند. انگار مرد عنکبوتی همیشه راهی پیدا می‌کند تا دل مخاطب را به دست بیاورد و ثابت کند شکست واقعی برایش وجود ندارد.

شاید راز محبوبیتش همین باشد که بیش از هر قهرمان دیگری، شبیه آدم‌های معمولی است. اشتباه می‌کند، از دست می‌دهد، ناامید می‌شود و باز ادامه می‌دهد. با او می‌شود خندید، ترسید یا حتی اشک ریخت. برای همین هم هر نسلی نسخه خودش از اسپایدرمن را دارد. شما کدام فیلم یا نسخه از مرد عنکبوتی را بیشتر دوست دارید؟

منبع: Collider

بهترین بازی های ترسناک با امید لنون؛ میزگیم ویژه هالووین 🎃