با وجود گسترش ابزارهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT، گوگل نه‌تنها سقوط نکرده بلکه با حفظ سهم ۹۵ درصدی، سلطه خود بر دنیای جست‌وجو را تثبیت کرده است.
به گزارش تکراتو و به نقل از androidheadlines، زمانی که ChatGPT معرفی شد، بسیاری از کارشناسان فناوری اعلام کردند که دوران سلطه گوگل بر دنیای جست‌وجو به پایان رسیده است.
تصور آن‌ها این بود که کاربران به جای تایپ کردن پرسش‌ها در گوگل، مستقیماً از چت‌بات‌های هوش مصنوعی پاسخ خواهند گرفت. اما واقعیت چیز دیگری بود.
پیش‌بینی‌های اشتباه درباره پایان گوگل
طبق گزارش جامع شرکت Datos که وابسته به Semrush است، تحلیل میلیاردها جست‌وجو روی رایانه‌های شخصی در ایالات متحده و اروپا نشان می‌دهد گوگل همچنان پادشاه بلامنازع دنیای جست‌وجو است و ۹۵ درصد سهم بازار را در اختیار دارد.
این یعنی نه‌تنها ChatGPT نتوانسته تهدیدی جدی ایجاد کند، بلکه گوگل از رقابت با ابزارهای هوش مصنوعی سربلند بیرون آمده است.
هوش مصنوعی قرار بود پیروز شود، اما نشد
البته نمی‌توان منکر رشد استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی شد. در یک سال گذشته، میزان استفاده از ChatGPT تقریباً سه برابر شده و بیش از ۳۰ درصد از کاربران رایانه در آمریکا و ۴۰ درصد در اروپا از آن استفاده می‌کنند. ابزارهایی مانند Gemini، Claude و Perplexity نیز محبوبیت خاص خود را دارند.
اما با وجود این رشد چشمگیر، آمارها نشان می‌دهد کل سهم ابزارهای هوش مصنوعی در فعالیت‌های مرور وب فقط ۱.۳ درصد است. این رقم به‌خوبی ثابت می‌کند که مردم هنوز برای بیشتر نیازهای جست‌وجویی خود به گوگل مراجعه می‌کنند.
کاربران ممکن است از ChatGPT برای نوشتن متن، کدنویسی یا تولید ایده استفاده کنند، اما برای یافتن مکان‌ها، محصولات یا اطلاعات فوری همچنان به گوگل وابسته‌اند.
چالش اصلی گوگل؛ جست‌وجوهای بدون کلیک
در حالی که گوگل از رقبا پیشی گرفته، یک چالش جدی پیش روی آن قرار دارد: جست‌وجوهای بدون کلیک.
طبق داده‌ها، حدود ۲۷ درصد از جست‌وجوهای گوگل بدون آنکه کاربر روی لینکی کلیک کند، پایان می‌یابد. این رقم سال گذشته ۲۴ درصد بود و همچنان رو به افزایش است. کاربران پاسخ خود را مستقیماً در صفحه نتایج دریافت می‌کنند و دیگر نیازی به ورود به وب‌سایت‌ها ندارند.
این موضوع برای ناشران و مدیران وب‌سایت‌ها نگران‌کننده است. آن‌ها سال‌ها روی بهینه‌سازی موتور جست‌وجو سرمایه‌گذاری کرده‌اند تا در نتایج گوگل رتبه بالایی بگیرند، اما حالا حتی در صورت کسب رتبه اول نیز ممکن است بازدیدی نداشته باشند؛ چون گوگل پاسخ را خودش نمایش می‌دهد، گاهی حتی با استفاده از محتوای همان سایت‌ها.
ویژگی «نمای کلی هوش مصنوعی» گوگل یکی از عوامل اصلی این تغییر است. این خلاصه‌های تولیدشده توسط هوش مصنوعی در بیش از ۱۳ درصد از جست‌وجوها نمایش داده می‌شوند و کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند به‌زودی در بیش از ۸۰ درصد از جست‌وجوهای اطلاعاتی ظاهر شوند.
در حالی که گوگل در ماه آگوست ادعا کرد این تغییرات تأثیری بر کاهش ترافیک سایت‌ها ندارد، بسیاری از ناشران و وب‌سایت‌های خبری کاهش چشمگیری در بازدید خود گزارش داده‌اند.
رِدیت؛ رقیب غیرمنتظره گوگل
شاید تصور شود هوش مصنوعی تنها رقیب واقعی گوگل است، اما داده‌ها چیز دیگری می‌گویند. پلتفرم قدیمی Reddit در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته و به یکی از منابع اصلی کاربران برای جست‌وجو و تبادل نظر تبدیل شده است.
امروزه Reddit از نظر بازدید دسکتاپ در آمریکا از فیس‌بوک پیشی گرفته و در اروپا نیز سریع پیش می‌رود. این پلتفرم اکنون در میان پنج مقصد اصلی کاربران پس از جست‌وجو در گوگل قرار دارد؛ کنار یوتیوب، آمازون، ویکی‌پدیا و فیس‌بوک.
دلیل محبوبیت Reddit روشن است: کاربران از محتوای کلیشه‌ای و سئو محور خسته شده‌اند. وقتی کسی عبارت «بهترین لپ‌تاپ اقتصادی Reddit» را جست‌وجو می‌کند، به‌دنبال نظر واقعی کاربران است، نه تبلیغ پنهان یک برند.
ارزش بالای محتوای انسانی در Reddit باعث شد گوگل برای دسترسی به داده‌های آن جهت آموزش مدل‌های هوش مصنوعی، قراردادی ۶۰ میلیون دلاری با این پلتفرم امضا کند.
چرا هوش مصنوعی نمی‌تواند جای همه‌چیز را بگیرد
در حالی که هوش مصنوعی برخی وب‌سایت‌ها را تحت فشار قرار داده، برخی دیگر از پلتفرم‌ها نه‌تنها آسیب ندیده‌اند، بلکه رشد کرده‌اند.
یوتیوب مثال واضحی از این روند است. این پلتفرم همچنان محبوب‌ترین مقصد کاربران پس از جست‌وجو در گوگل است و حتی دومین سایت پرمراجعه برای کاربران ابزارهای هوش مصنوعی محسوب می‌شود.
دلیل ساده است: هوش مصنوعی نمی‌تواند تجربه دیدن و شنیدن را جایگزین کند. هیچ چت‌باتی نمی‌تواند یک ویدیو آموزشی یا تجربه انسانی را بازسازی کند.
وب‌سایت‌هایی که محتوای عمومی و تکراری منتشر می‌کنند، بیشترین آسیب را دیده‌اند. برای مثال، ترافیک ویکی‌پدیا ۵ درصد کاهش یافته، در حالی که ربات‌ها و خزنده‌های خودکار بازدید بیشتری داشته‌اند. پلتفرم‌های پرسش‌وپاسخ مانند Stack Overflow و Chegg نیز با افت شدیدی روبه‌رو شده‌اند.
اما در مقابل، وب‌سایت‌هایی که محتوای تازه، منحصربه‌فرد و مبتنی بر جامعه کاربری تولید می‌کنند، رشد چشمگیری داشته‌اند.
نرخ ارجاع یوتیوب در پاسخ‌های هوش مصنوعی از ۳۷ درصد به ۵۴ درصد رسیده و Reddit تقریباً به همان اندازه در پاسخ‌های ChatGPT ذکر می‌شود. این پلتفرم‌ها همان چیزی را ارائه می‌دهند که هوش مصنوعی فاقد آن است: تجربه واقعی انسان.
قوانین جدید برای زنده ماندن در عصر هوش مصنوعی
برای ناشران و تولیدکنندگان محتوا، دوران قدیمی تولید انبوه مقالات عمومی به پایان رسیده است. دیگر ساختن مقاله‌هایی با عنوان‌های تکراری مانند «سئو چیست» یا «چگونه یک وب‌سایت بسازیم» فایده‌ای ندارد. هوش مصنوعی این نوع محتوا را به‌راحتی خلاصه کرده و کاربران نیازی به بازدید از منبع ندارند.
در عوض، وب‌سایت‌ها باید بر چیزی تمرکز کنند که هوش مصنوعی نمی‌تواند تقلید کند: تحقیقات اختصاصی، داده‌های جدید، تحلیل‌های انسانی، داستان‌های واقعی و تجربه‌های شخصی. محتوایی که از زاویه‌ای متفاوت روایت شود یا حاصل تجربه مستقیم باشد، همچنان جایگاه خود را حفظ خواهد کرد.
به‌بیان ساده، اگر مطلبی آن‌قدر خاص، تازه یا شخصی باشد که هوش مصنوعی نتواند آن را بازسازی کند، شانس بقا دارد. بقیه محتواها به‌سرعت به حاشیه خواهند رفت.
تاریخ تکرار می‌شود؛ از هنر دیجیتال تا محتوای هوش مصنوعی
ترس از نابودی به‌دست فناوری جدید پدیده تازه‌ای نیست. واکنش امروز نویسندگان و ناشران به هوش مصنوعی شباهت زیادی به واکنش هنرمندان سنتی در برابر ظهور هنر دیجیتال دارد.
در دهه ۲۰۰۰، بسیاری از هنرمندان سنتی، هنر دیجیتال را نوعی «تقلب» می‌دانستند. آن‌ها اعتقاد داشتند این روش ارزش مهارت و تلاش دستی را کاهش می‌دهد. اما با گذشت زمان، هنر دیجیتال جایگاه خود را پیدا کرد و ثابت شد که خلاقیت در آن نیز به مهارت، درک بصری و ذوق هنری نیاز دارد.
امروز نیز همان روند در دنیای محتوا در حال تکرار است. ابزارهای هوش مصنوعی دشمن نویسندگان نیستند؛ بلکه ابزاری تازه برای گسترش خلاقیت و تسریع فرآیند تولید هستند. درست مانند هنرمندان دیجیتال، نویسندگان نیز می‌توانند با درک درست از این ابزارها، دنیای تازه‌ای از امکانات را تجربه کنند.
نتیجه‌گیری؛ تحول به‌جای نابودی
با تمام شایعات درباره مرگ گوگل، واقعیت این است که این غول جست‌وجو هنوز ۹۵ درصد سهم بازار را در اختیار دارد و نشانه‌ای از سقوط در آن دیده نمی‌شود. ChatGPT و دیگر ابزارهای هوش مصنوعی، نه رقیب مرگبار گوگل بلکه گزینه‌ای مکمل برای کاربران هستند.
اکنون کاربران بسته به نیازشان از چندین منبع استفاده می‌کنند: گوگل برای یافتن اطلاعات، ChatGPT برای ایده‌پردازی، Reddit برای نظرات واقعی و یوتیوب برای آموزش عملی.
با این حال، باید پذیرفت که دوران محتواهای عمومی و تکراری تمام شده و موفقیت آینده در دستان کسانی است که محتوایی انسانی، خاص و غیرقابل‌جایگزین تولید کنند.
در نهایت، آینده جست‌وجو نه درباره حذف یک پلتفرم، بلکه درباره همزیستی هوشمندانه همه آن‌هاست؛ هرکدام با نقش متفاوت در اکوسیستم دیجیتال جدید. گوگل هنوز زنده است، و شاید بیش از همیشه قدرتمند.