قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران با اجرای طرح عدالت الکترونیک، گام مهمی در مسیر تحول دیجیتال برداشته است. این طرح با هدف افزایش سرعت رسیدگی، کاهش هزینه‌ها و ارتقای امنیت، اکنون بیش از ۸۵ درصد جلسات دادرسی زندانیان را به‌صورت آنلاین برگزار می‌کند. تنها ۱۵ درصد از زندانیان همچنان به‌صورت حضوری در جلسات شرکت می‌کنند.

افزایش جلسات دادرسی آنلاین در سراسر کشور

بر اساس گزارش محمد کاظمی‌فرد، رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه، در سال گذشته بیش از ۲۱۵ هزار جلسه رسیدگی الکترونیکی در کشور برگزار شده است. این جلسات امکان حضور هم‌زمان افراد از نقاط مختلف ایران و حتی خارج از کشور را فراهم کرده‌اند.

زیرساخت‌های دیجیتال توسعه‌یافته، این امکان را فراهم کرده‌اند تا زندانیان از طریق ویدئوکنفرانس در جلسات قضایی شرکت کنند. این اقدام، علاوه بر کاهش هزینه‌های امنیتی، به حفظ سلامت روانی و جسمی زندانیان نیز کمک کرده است.

سامانه توقیف برخط اموال؛ گامی به‌سوی قضای هوشمند

یکی از ابزارهای کلیدی در عدالت الکترونیک، سامانه توقیف برخط اموال است. این سامانه به قضات اجازه می‌دهد تا با یک کلیک، اموال بدهکاران را به‌صورت آنلاین توقیف کنند. در سال گذشته، بیش از یک‌میلیون و ششصد هزار پرونده محکومیت و حدود هفتصد‌و‌بیست‌هزار پرونده اعسار از این قابلیت بهره برده‌اند.

اجرای احکام با این روش، سرعت بیشتری پیدا کرده و نیاز به مراجعات حضوری به حداقل رسیده است. این تحول، نمونه‌ای از حرکت قوه قضاییه به‌سوی قضای هوشمند، سریع و کارآمد محسوب می‌شود.

چالش‌ها و چشم‌انداز آینده عدالت دیجیتال

با وجود مزایای فراوان عدالت الکترونیک، چالش‌هایی نیز در مسیر آن قرار دارد. امنیت اطلاعات، آموزش کاربران و حفظ حریم خصوصی از مهم‌ترین دغدغه‌ها هستند. کارشناسان تأکید دارند که آموزش مستمر قضات، وکلا و کاربران می‌تواند بهره‌وری این سیستم‌ها را افزایش دهد.

قوه قضاییه در نظر دارد جلسات آنلاین را به سایر مراحل دادرسی نیز گسترش دهد. هدف نهایی، ایجاد عدالت سریع، شفاف و قابل‌دسترس برای همه شهروندان است. با ادامه این روند، ایران می‌تواند به یکی از کشورهای پیشرو در زمینه قضای هوشمند در منطقه تبدیل شود.

منبع: راه پرداخت