احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه، آینده اقتصاد دیجیتال ایران را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرده است. در شرایطی که زندگی روزمره مردم به زیرساخت‌های داده‌محور وابسته شده، باید بررسی کنیم که آیا کشور می‌تواند امنیت سایبری را حفظ کند یا باید منتظر اختلالاتی گسترده باشیم.
سه دیدگاه درباره تأثیر مکانیسم ماشه
فعالان حوزه زیرساخت فناوری اطلاعات سه دیدگاه اصلی را مطرح کرده‌اند:
- دیدگاه اول: تحریم‌ها واردات تجهیزات امنیتی را محدود می‌کنند، اما سازمان‌ها می‌توانند با بهینه‌سازی تجهیزات موجود، امنیت را تا حدی حفظ کنند.
- دیدگاه دوم: کاهش شدید ارزش ریال و انسداد مسیرهای وارداتی، کشور را با بحران جدی در حوزه فناوری اطلاعات روبه‌رو می‌کند.
- دیدگاه سوم: واردات با مشکل مواجه می‌شود، اما کشور به شرایط سال‌های ۹۲ تا ۹۵ بازمی‌گردد و بحران جدی رخ نمی‌دهد.
بهینه‌سازی تجهیزات موجود؛ راهی برای حفظ امنیت
محمد سلطانی، مدیر فنی شرکت رمیس، معتقد است که تحریم‌ها ابتدا واردات تجهیزات زیرساختی را هدف قرار می‌دهند. او می‌گوید وزارت صمت احتمالاً اولویت واردات را تغییر می‌دهد و تمرکز را به سمت کالاهای اساسی می‌برد. سلطانی تأکید می‌کند که کاهش درآمد ارزی و تغییر نرخ ارز، بودجه سازمان‌ها را محدود می‌کند و زیرساخت‌ها را تضعیف می‌سازد.
او با اشاره به ظرفیت پایین تولید داخلی، پیشنهاد می‌دهد سازمان‌ها از تجهیزات موجود بیشترین بهره را ببرند. به گفته او، اگر سازمان‌ها به سطحی از بلوغ رسیده باشند، می‌توانند با امن‌سازی فرآیندها، مدیریت ظرفیت و افزایش بهره‌وری، امنیت را حفظ کنند.
نقش دولت در مدیریت واردات
سلطانی باور دارد که دولت می‌تواند با تغییر سیاست‌های وارداتی، مسیر تأمین تجهیزات حیاتی را باز نگه دارد. او تجربه‌های گذشته را یادآوری می‌کند و می‌گوید تحریم‌ها همیشه وجود داشته‌اند، اما با سیاست‌گذاری مناسب، امکان واردات همچنان وجود دارد.
هشدار درباره فاجعه زیرساختی
حسین ریاضی، رئیس هیأت‌مدیره سندیکای صنعت مخابرات، دیدگاه هشدارآمیزی دارد. او می‌گوید زیرساخت‌های فناوری اطلاعات بیش از یک دهه نوسازی نشده‌اند و فاقد ریداندنسی هستند. ریاضی معتقد است که افزایش نرخ ارز قدرت خرید سازمان‌ها را کاهش می‌دهد و توسعه زیرساخت‌ها را متوقف می‌کند.
او تأکید می‌کند که وابستگی مردم به شبکه‌های دیجیتال در ده سال گذشته چندین برابر شده و هر اختلالی در این حوزه، زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
مکانیسم ماشه؛ تهدیدی روانی یا واقعی؟
آیدین عدالت، مدیرعامل شرکت رهنمون فناوری اطلاعات، معتقد است که مشکلات فعلی حوزه IT بیشتر به تحریم‌های آمریکا و محدودیت‌های دلاری مربوط می‌شوند. او توضیح می‌دهد که تحریم‌های سخت‌افزاری از سال ۱۳۵۸ وجود داشته‌اند و مکانیسم ماشه بیشتر جنبه روانی دارد.
عدالت می‌گوید بسیاری از سرویس‌های رایگان مانند ChatGPT همچنان در دسترس هستند و مشکل اصلی در خریدهای تجاری و مالی است. او باور دارد که مکانیسم ماشه تأثیر مستقیمی بر تجهیزات سخت‌افزاری ندارد و بیشتر به مسائل هسته‌ای مربوط می‌شود.
جمع‌بندی: امنیت سایبری در تلاقی سیاست و فناوری
اقتصاد دیجیتال ایران به زیرساخت‌های پایدار و امن نیاز دارد. اگر دولت مسیر واردات تجهیزات حیاتی را باز نگه دارد و سازمان‌ها از ظرفیت‌های موجود بهره ببرند، می‌توان از بحران جلوگیری کرد. در غیر این صورت، امنیت سایبری و زندگی دیجیتال مردم با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد شد.
منبع: پیوست
source