نشست «تب طلا» فرصتی شد تا بار دیگر موضوع نحوه تنظیم‌گری و آینده فعالیت پلتفرم‌های آنلاین خرید و فروش طلا به صدر اخبار بازگردد. در این نشست، رضا الفت‌نسب، رئیس اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی، با انتقاد از وضعیت موجود، اظهار کرد: «جریانی به دنبال این است که فروش آنلاین طلا را از صنف خارج کند و آن را جای دیگری ببرد که نمی‌دانیم کجاست.»

به گفته او، تعلیق صدور مجوز جدید برای پلتفرم‌های طلا و اقدام بانک مرکزی در بستن درگاه‌های پرداخت، نشانه‌هایی از این جریان است. الفت‌نسب با تأسف خاطرنشان کرد: «بانک مرکزی به بهانه شرایط خاص کشور، درگاه پلتفرم‌ها را بست و این جای تأسف دارد که یک سازمان تا این حد راحت در امور صنفی دخالت می‌کند.»

نقش بانک مرکزی و بخش سنتی بازار

رئیس اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی با ابراز ناامیدی از اصلاح سریع شرایط، مدعی شد بخشی از این جریان توسط بانک مرکزی هدایت می‌شود و بخش دیگر به بازار سنتی طلا مربوط است که «شفافیت را دوست ندارد و به دنبال حفظ شرایط مبهم فعلی است.»

او تأکید کرد که ورود بانک مرکزی به رگولاتوری این حوزه، به معنای خارج شدن کامل فعالیت پلتفرم‌های طلا از چارچوب صنفی خواهد بود؛ اقدامی که به گفته او نه به نفع کسب‌وکارهاست و نه به سود مردم.

بلاتکلیفی ضوابط پلتفرم‌های طلا

از سوی دیگر، ندا مصطفوی، معاون تسهیل تجاری مرکز توسعه تجارت الکترونیک (تتا)، در همین نشست اعلام کرد که ضوابط فعالیت پلتفرم‌های طلا مراحل پایانی خود را طی می‌کند. به گفته او، این ضوابط از وزارت صمت به وزارت اقتصاد و هیئت مقررات‌زدایی ارسال شده و تنها در انتظار تصویب نهایی است.

مصطفوی اضافه کرد: «اگر ملاحظات جدیدی مطرح نشود، این ضوابط به زودی نهایی می‌شود. اما در صورت تغییر رویکرد، ممکن است کل مسئولیت نظارت بر پلتفرم‌های طلا به بانک مرکزی سپرده شود.»

این در حالی است که اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی پیش‌تر ضوابط پیشنهادی خود را برای ساماندهی این بازار ارائه کرده بود. الفت‌نسب یادآور شد: «حدود شش ماه از مهلت ۵۰ روزه‌ای که برای بررسی این ضوابط تعیین شده بود گذشته اما هنوز تکلیف آن مشخص نشده و صدور مجوز جدید نیز در بلاتکلیفی کامل قرار دارد.»

هشدار درباره واگذاری رگولاتوری به بانک مرکزی

در پاسخ به پرسش خبرنگار دیجیاتو درباره احتمال سپردن رگولاتوری پلتفرم‌های طلا به بانک مرکزی، الفت‌نسب موضع صریحی گرفت: «اگر این اتفاق بیفتد، دیگر فعالیت این کسب‌وکارها صنفی محسوب نمی‌شود و ما تلاش می‌کنیم نگذاریم چنین روندی شکل بگیرد.»

او با اشاره به کارنامه بانک مرکزی در زمینه مدیریت سایر حوزه‌های مالی تأکید کرد: «قطعا اگر بانک مرکزی و بورس به تجارب قبلی خود مراجعه کنند و بخواهند به نفع مردم عمل کنند، چنین تصمیمی نخواهند گرفت.»

الفت‌نسب توصیه کرد که رگولاتوری پلتفرم‌های طلا در چارچوب صنف باقی بماند تا هم شفافیت تقویت شود و هم از شکل‌گیری انحصارهای جدید جلوگیری گردد.

آینده مبهم بازار آنلاین طلا

بازار آنلاین طلا در سال‌های اخیر با استقبال گسترده کاربران مواجه شده اما همواره درگیر چالش‌های قانونی و نظارتی بوده است. اکنون که بحث تصویب ضوابط فعالیت این پلتفرم‌ها به مراحل پایانی نزدیک می‌شود، نگرانی‌ها درباره تغییر نهاد رگولاتور و واگذاری کامل آن به بانک مرکزی افزایش یافته است.

از نگاه فعالان صنفی، چنین اقدامی می‌تواند به تضعیف فعالیت پلتفرم‌ها، محدودسازی نوآوری و کاهش شفافیت در این بازار منجر شود. در مقابل، برخی نهادهای دولتی بر این باورند که نظارت بانک مرکزی می‌تواند ریسک‌های مالی و تخلفات احتمالی را کاهش دهد.

جمع‌بندی

نشست «تب طلا» بار دیگر نشان داد که تضاد منافع میان نهادهای صنفی، دولت و بانک مرکزی بر سر بازار نوپای آنلاین طلا به نقطه حساسی رسیده است. از یک سو اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی تأکید دارد رگولاتوری باید در چارچوب صنف باقی بماند و از سوی دیگر، احتمال واگذاری نظارت به بانک مرکزی مطرح شده است.

در شرایطی که صدور مجوزهای جدید برای پلتفرم‌های طلا متوقف شده و ضوابط پیشنهادی همچنان در پیچ‌وخم اداری قرار دارد، آینده این کسب‌وکارها در هاله‌ای از ابهام است. آنچه مسلم است، تصمیم نهایی درباره نهاد رگولاتور می‌تواند مسیر بازار آنلاین طلا را برای سال‌های آینده تعیین کند؛ مسیری که یا به سمت شفافیت و رقابت سالم خواهد رفت یا با انحصار و محدودیت‌های تازه همراه خواهد شد./دیجیاتو