در دنیای دیجیتال، هیچ نرم‌افزاری کاملاً امن نیست. از مرورگرهای اینترنت گرفته تا ابزارهای ارتباطی و آفیس، هرکدام در طول زمان با چالش‌های امنیتی متعددی روبه‌رو بوده‌اند. در این گزارش، نگاهی مقایسه‌ای داریم به آسیب‌پذیرترین نرم‌افزارهای سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۵ و بررسی می‌کنیم کدام شرکت‌ها موفق شده‌اند امنیت محصولاتشان را بهبود دهند و کدام‌ها هنوز در معرض خطر هستند.
📌 وضعیت در سال ۲۰۰۹؛ وقتی Adobe و Apple در صدر بودند
طبق گزارشی که شرکت امنیتی Bit9 در سال ۲۰۰۹ منتشر کرد، لیستی از نرم‌افزارهایی منتشر شد که بیشترین تعداد آسیب‌پذیری شناخته‌شده را داشتند. در صدر این لیست، نام‌هایی آشنا دیده می‌شد:
-
Adobe Reader و Flash Player: با صدها حفره امنیتی و استفاده گسترده در وب، هدف اصلی حملات بودند.
-
Apple QuickTime و iTunes: هرچند کمتر از Adobe، اما آسیب‌پذیری‌های جدی داشتند.
-
Internet Explorer و Firefox: مرورگرهایی که به دلیل گستردگی استفاده، همواره در تیررس هکرها بودند.
-
Java Runtime Environment (JRE): محبوب اما بسیار خطرناک از دید امنیتی.
Bit9 این لیست را با هدف هشدار به کاربران و مدیران IT منتشر کرد؛ چراکه بسیاری از این نرم‌افزارها به‌طور گسترده در سازمان‌ها نصب بودند، ولی به‌روزرسانی نمی‌شدند.
🧭 چه تغییراتی در دهه گذشته رخ داد؟
از ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۵، سه تحول اصلی در امنیت نرم‌افزارها رخ داد:
-
افزایش شفافیت و گزارش عمومی آسیب‌پذیری‌ها
با رشد پروژه‌هایی مانند CVE (Common Vulnerabilities and Exposures) و پایگاه NVD، شرکت‌ها ناچار شدند آسیب‌پذیری‌ها را به‌صورت عمومی ثبت و گزارش کنند. -
اتوماتیک شدن به‌روزرسانی‌ها
مرورگرها، سیستم‌عامل‌ها و حتی ابزارهای آفیس امروزه به‌صورت خودکار به‌روزرسانی می‌شوند؛ چیزی که در سال ۲۰۰۹ تقریباً غیرممکن بود. -
رشد نرم‌افزارهای ابری
نرم‌افزارهایی مثل Google Docs یا Microsoft 365 که به‌صورت ابری کار می‌کنند، مدل امنیتی متفاوت و به‌روزرسانی لحظه‌ای دارند.
🔍 وضعیت در ۲۰۲۵؛ کدام نرم‌افزارها هنوز آسیب‌پذیرند؟
طبق داده‌های CVE و تحلیل‌های شرکت‌هایی مانند Kaspersky، Qualys و Rapid7، در سال‌های اخیر همچنان برخی نرم‌افزارها تعداد زیادی آسیب‌پذیری گزارش‌شده دارند:
| نرم‌افزار | رتبه در آسیب‌پذیری | دلایل اصلی |
|---|---|---|
| Google Chrome | بالا | به‌روزرسانی سریع + محبوبیت زیاد |
| Windows (به‌ویژه Server) | بالا | حجم زیاد کد + پیچیدگی |
| Zoom | متوسط تا بالا | رشد سریع در دوران کرونا |
| Adobe Acrobat | هنوز آسیب‌پذیر | با وجود پیشرفت، هنوز هدف است |
| Microsoft Office | متوسط | ماکروها، فایل‌های آلوده |
| WordPress و افزونه‌ها | بسیار بالا | به‌روزرسانی نکردن افزونه‌ها |
| Java و JDK | همچنان پرخطر | مخصوصاً در پروژه‌های قدیمی سازمانی |
⚠️ چه چیزی باعث می‌شود یک نرم‌افزار آسیب‌پذیر شود؟
-
محبوبیت بالا: هر چه کاربران بیشتر، انگیزه برای حمله بیشتر.
-
به‌روزرسانی کند یا دستی: کاربران معمولاً به‌روزرسانی‌ها را عقب می‌اندازند.
-
معماری قدیمی یا ناسازگار با امنیت مدرن: مثل Flash، Java یا برخی افزونه‌های وردپرس.
✅ چطور امنیت کاربران در سال ۲۰۲۵ بهتر شده است؟
-
مرورگرهایی مانند Chrome و Firefox هر هفته به‌روزرسانی امنیتی دریافت می‌کنند.
-
بسیاری از نرم‌افزارها از sandboxing استفاده می‌کنند که آسیب را محدود نگه می‌دارد.
-
سیستم‌عامل‌ها به سمت Zero Trust و اجرای محدود برنامه‌ها رفته‌اند.
-
کاربران از آنتی‌ویروس‌های مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده می‌کنند که رفتاری عمل می‌کنند نه فقط بر اساس امضا.
🎯 جمع‌بندی
امنیت نرم‌افزارها یک مسابقه بی‌پایان بین توسعه‌دهندگان و مهاجمان است. از Adobe و Java در سال ۲۰۰۹ تا WordPress و Zoom در سال ۲۰۲۵، هیچ نرم‌افزاری ایمن مطلق نیست. اما خبر خوب این است که اکنون ابزارها، گزارش‌ها و دانش امنیتی بسیار پیشرفته‌تر شده‌اند.
مهم‌ترین عامل، آگاهی کاربر و به‌روزرسانی مداوم نرم‌افزارهاست.
source