در اعماق صورت فلکی نهنگ، ۲٫۸ میلیارد سال نوری دورتر از زمین، نمایش خیره‌کننده‌ای از قدرت گرانش در حال اجراست.

 

به گزارش ایتنا و به نقل از سای‌تک‌دیلی، تلسکوپ فضایی هابل در جدیدترین تصویر خود، خوشه کهکشانی عظیم «آبل ۲۰۹» را به تصویر کشیده است – مجموعه‌ای متشکل از بیش از صد کهکشان درخشان که گرانش جمعی آنها چنان قدرتمند است که تاروپود فضازمان را خم می‌کند. 

 

اما آنچه در این تصویر طلایی‌رنگ می‌بینیم، تنها بخش کوچکی از داستان است. بین این کهکشان‌ها که میلیون‌ها سال نوری از هم فاصله دارند، اقیانوسی از گاز داغ پراکنده وجود دارد که تنها در طیف پرتو ایکس قابل رؤیت است.

 

جالب‌تر از آن، حضور ماده تاریک است – شکل مرموزی از ماده که با نور تعامل ندارد، اما سهمی پنج برابری نسبت به ماده معمولی در این خوشه دارد. برآوردها نشان می‌دهد ترکیب کیهان تنها ۵ درصد ماده معمولی، ۲۵ درصد ماده تاریک و ۷۰ درصد انرژی تاریک است. 

 

گفتنی است خوشه‌های کهکشانی مانند آبل ۲۰۹ به دلیل جرم فوق‌العاده زیادشان، همچون عدسی‌های طبیعی عمل می‌کنند و نور کهکشان‌های دوردست پشت سر خود را خمیده و تقویت می‌کنند.

 

این پدیده که «همگرایی گرانشی» نام دارد، به اخترشناسان امکان می‌دهد کهکشان‌هایی را مطالعه کنند که در حالت عادی بسیار کم‌نور یا دور از دسترس هستند. 

 

در تصویر جدید هابل، اگرچه حلقه‌های چشمگیر همگرایی گرانشی دیده نمی‌شود، اما نشانه‌های ظریفی از این پدیده در قوس‌های نورانی و کهکشان‌های کشیده‌شده قابل مشاهده است.

با اندازه‌گیری میزان اعوجاج این کهکشان‌ها، دانشمندان می‌توانند توزیع جرم در خوشه را ترسیم و ابر نامرئی ماده تاریک درون آن را آشکار کنند. 

 

دقت بی‌نظیر و ابزارهای حساس هابل، داده‌های ارزشمندی برای آزمایش نظریه‌های تکامل کیهان فراهم کرده است.