پروژه «لاین» (The Line) که در شمال غرب عربستان سعودی و در دل منطقه نئوم (NEOM) در حال ساخت است، از جمله جاه‌طلبانه‌ترین پروژه‌های شهری جهان به شمار می‌رود. این طرح بخشی از چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان برای تنوع‌بخشی به اقتصاد، کاهش وابستگی به نفت و ورود به دنیای فناوری‌محور و پایدار است. «لاین» قرار است شکل تازه‌ای از زندگی شهری را تعریف کند؛ شهری بدون خودرو، خیابان، و آلودگی، با تاکید بر نوآوری، پایداری و کیفیت زندگی.
طراحی شهری لاین کاملاً متفاوت با شهرهای مرسوم است. این شهر به جای گسترش افقی، به شکل یک نوار عمودی با طول ۱۷۰ کیلومتر و عرض تنها ۲۰۰ متر طراحی شده است. ارتفاع این سازه عظیم نیز به ۵۰۰ متر خواهد رسید و ظرفیت میزبانی از ۹ میلیون نفر را دارد. این چیدمان فشرده، فرصت‌هایی جدید برای توسعه فضاهای عمومی، خدمات شهری، طبیعت‌گرایی و دسترسی آسان فراهم می‌کند.
بدون خیابان و خودروی شخصی؛ انقلابی در شهرسازی
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های شهر لاین، حذف خیابان و خودروی شخصی است. در ساختار این شهر، تردد شهری از طریق یک سیستم حمل‌ونقل زیرزمینی فوق‌سریع انجام می‌شود که سفر از یک سر شهر به سر دیگر را تنها در ۲۰ دقیقه ممکن می‌سازد. این سیستم حمل‌ونقل هوشمند، زمان، انرژی و فضا را بهینه می‌کند و در عین حال، به کاهش چشمگیر آلاینده‌ها و صداهای مزاحم منجر می‌شود.
ساکنان در هر نقطه‌ای از شهر، تنها پنج دقیقه تا خدمات کلیدی مانند مدرسه، فروشگاه، بیمارستان یا محل کار فاصله دارند. این نزدیکی خدمات، نه تنها زندگی روزمره را ساده‌تر می‌کند، بلکه سطح بهره‌وری و رفاه عمومی را نیز به‌طور محسوسی افزایش می‌دهد.
شهر سبز، هوشمند و پایدار
در قلب طراحی لاین، پایداری محیط زیست و تعامل با طبیعت قرار دارد. تمام انرژی مصرفی شهر از منابع تجدیدپذیر تامین می‌شود و استفاده از فناوری‌های هوشمند برای مدیریت منابع، زباله، آب و انرژی در تمام بخش‌ها نهادینه شده است.
در لاین همچنین فضاهای سبز عمودی، مزارع کشاورزی شهری، و فضاهای باز برای ورزش و تفریح طراحی شده‌اند. این شهر با هدف ارتقای سلامت جسمی و روانی شهروندان، امکان دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی، و ارتباط مؤثر با طبیعت را در قلب زندگی روزمره فراهم می‌کند. فضای سبز یکپارچه و طراحی بایوفیلیک، روح تازه‌ای به محیط شهری می‌بخشد و مفهوم شهرنشینی را بازتعریف می‌کند.
توجه جهانی و چالش‌های پیش‌رو
از زمان معرفی رسمی لاین در سال ۲۰۲۱، این پروژه به دلیل معماری منحصربه‌فرد، رویکرد خلاقانه و اهداف بلندپروازانه‌اش، توجه گسترده‌ای را در سطح جهانی به خود جلب کرده است. بسیاری از رسانه‌ها، نهادهای معماری و متخصصان توسعه شهری، لاین را به عنوان الگویی برای آینده شهرهای هوشمند و پایدار معرفی کرده‌اند.
با این حال، پروژه لاین خالی از چالش نیست. برخی کارشناسان، اجرای چنین طرح عظیمی را از نظر فنی، زیست‌محیطی و انسانی مورد سوال قرار داده‌اند. نگرانی‌هایی درباره حقوق جوامع بومی، هزینه‌های نجومی، تأثیرات اکولوژیکی و واقع‌گرایی در تحقق اهداف مطرح شده‌اند. برخی گزارش‌ها حتی از احتمال تعدیل ابعاد پروژه یا کاهش بخشی از اهداف اولیه به دلیل محدودیت‌های اجرایی و مالی سخن گفته‌اند.
تعهد سعودی‌ها به تحقق رویا
با وجود چالش‌ها و انتقادات، مقامات سعودی همچنان بر اجرای کامل لاین پافشاری دارند. این پروژه نه تنها بخشی از برنامه‌های کلان اقتصادی و تکنولوژیک کشور است، بلکه تصویری از عربستان نوین را به جهان معرفی می‌کند. مقامات سعودی، لاین را الگویی انقلابی برای آینده شهرسازی می‌دانند؛ الگویی که زندگی هوشمند، پایدار و انسان‌محور را در اولویت قرار می‌دهد.
امروز، در دل کویر خشک، شهری در حال تولد است که می‌خواهد نماد آینده باشد. شهری که نه‌تنها رویاهای عربستان را به واقعیت نزدیک‌تر می‌کند، بلکه می‌تواند الهام‌بخش دیگر کشورها در مسیر توسعه شهری نوین و پایدار باشد.
source