دولت بریتانیا به‌تازگی اعلام کرده که تا پایان سال ۲۰۲۵، سیستم‌های سنتی ورود به حساب‌های آنلاین مانند پسورد و پیامک‌های یکبار مصرف را کنار خواهد گذاشت و به‌جای آن، فناوری نوینی به نام Passkey را جایگزین می‌کند. این تصمیم بخشی از برنامه امنیتی دولت برای مقاوم‌سازی خدمات دیجیتال در برابر تهدیدهای سایبری و بهبود تجربه کاربری شهروندان است.

Passkey چیست و چگونه کار می‌کند؟

Passkey در واقع یک کلید دیجیتال منحصربه‌فرد است که فقط روی دستگاه شخصی کاربر (مانند گوشی یا لپ‌تاپ) ذخیره می‌شود و برخلاف رمز عبور، هرگز در فضای اینترنت ارسال یا منتشر نمی‌شود. همین ویژگی باعث می‌شود احتمال سرقت اطلاعات به شدت کاهش پیدا کند.

در روش سنتی، کاربر باید پسورد خود را در وب‌سایت‌ها وارد کند، که هم فراموشی پسورد را به‌دنبال دارد و هم امکان سرقت آن توسط هکرها وجود دارد. اما در سیستم Passkey، کاربر با استفاده از اثر انگشت، تشخیص چهره یا پین‌کدی که فقط در دستگاه خود دارد، احراز هویت می‌کند. به‌عبارتی، دیگر نیازی به حفظ کردن رمز یا انتظار برای دریافت پیامک تایید نیست.

امنیت بالاتر، سرعت بیشتر، هزینه کمتر

براساس اعلام مرکز ملی امنیت سایبری بریتانیا (NCSC)، این تغییر مزایای گسترده‌ای دارد. Passkey نه‌تنها امن‌تر از رمز عبورهای سنتی است، بلکه از حملات رایجی مثل فیشینگ و سرقت رمز عبور جلوگیری می‌کند. به‌علاوه، ورود به حساب‌ها با این روش بسیار سریع‌تر از ورود با پسورد انجام می‌شود.

یکی دیگر از نکات مهم، کاهش هزینه‌هاست. دولت بریتانیا برآورد کرده که استفاده از Passkey می‌تواند میلیون‌ها پوند صرفه‌جویی در هزینه‌های ارسال پیامک‌های تایید به همراه داشته باشد. به‌علاوه، کاربران نیز از تجربه ساده‌تر و سریع‌تری در هنگام ورود به خدمات آنلاین بهره‌مند می‌شوند.

همکاری بین‌المللی با هدف حذف رمز عبور

این تصمیم در جریان رویداد CYBERUK 2025 اعلام شد. این رویداد یکی از مهم‌ترین گردهمایی‌های سایبری بریتانیاست که با حضور متخصصان، مقامات دولتی و شرکت‌های فناور برگزار می‌شود. اعلام این خبر در چنین رویدادی، نشان می‌دهد دولت بریتانیا برای گذار به آینده‌ای بدون رمز عبور، برنامه‌ای جدی و گسترده در دست اجرا دارد.

نکته قابل توجه، همکاری بریتانیا با اتحاد جهانی FIDO است. این گروه بین‌المللی از سال‌ها پیش روی استانداردسازی روش‌های ورود بدون رمز کار می‌کند و بسیاری از غول‌های فناوری از جمله اپل، گوگل و مایکروسافت نیز عضو آن هستند. استفاده از فناوری Passkey عملاً نتیجه این تلاش‌هاست.

آیا Passkey بی‌نقص است؟

با وجود تمام مزایای فنی و امنیتی، سیستم Passkey همچنان چالش‌هایی نیز دارد. یکی از مشکلات اصلی، همگام‌سازی (Synchronization) این کلیدها میان دستگاه‌های مختلف است. برای مثال، اگر شما گوشی‌تان را گم کنید یا دستگاه جدیدی تهیه کنید، بازیابی Passkey ممکن است برایتان دردسرساز شود.

همچنین، برخی از پلتفرم‌ها و دستگاه‌ها هنوز پشتیبانی کامل از Passkey را ندارند. این موضوع باعث شده که امکان اجرای سراسری این فناوری، دست‌کم در کوتاه‌مدت، با محدودیت‌هایی همراه باشد. البته دولت بریتانیا اعلام کرده که در حال همکاری نزدیک با شرکت‌های فناوری برای رفع این چالش‌هاست.

آینده ورود دیجیتال بدون رمز

کارشناسان امنیت سایبری معتقدند که حذف رمز عبور از فرآیند ورود به حساب‌های آنلاین، نقطه عطفی در امنیت دیجیتال جهان خواهد بود. رمز عبورها از گذشته یکی از بزرگ‌ترین نقاط ضعف در امنیت اطلاعات بوده‌اند. بسیاری از کاربران از رمزهای ضعیف، تکراری یا قابل حدس استفاده می‌کنند. همین موضوع راه را برای هکرها باز می‌کند.

فناوری Passkey با حذف کامل نیاز به وارد کردن رمز و ارسال آن از طریق اینترنت، این مسیر را مسدود می‌کند. با گذار کامل به این سیستم، انتظار می‌رود حملات فیشینگ، سرقت رمز و نشت اطلاعات به‌طور محسوسی کاهش پیدا کند.

آیا کاربران آماده این تغییر هستند؟

با وجود اینکه فناوری‌های جدید اغلب با مقاومت یا تردید کاربران مواجه می‌شوند، نشانه‌ها حاکی از آن است که اکثریت مردم از رمز عبور خسته شده‌اند. فراموشی رمز، تغییر مداوم آن، نیاز به تایید هویت با پیامک، و پیچیدگی‌های ورود به حساب، همگی دلایلی هستند که کاربران را به استفاده از روش‌های ساده‌تر ترغیب می‌کند.

Passkey با فراهم کردن ورود امن، سریع و بدون دردسر، دقیقاً در همین مسیر حرکت می‌کند. همچنین استفاده از ویژگی‌های بیومتریک مانند اثر انگشت و تشخیص چهره، که هم‌اکنون در اغلب گوشی‌های هوشمند وجود دارد، موجب می‌شود پذیرش این فناوری برای کاربران آسان‌تر شود.

تجربه جهانی؛ بریتانیا تنها نیست

هرچند بریتانیا از نخستین کشورهایی است که به‌صورت سراسری این فناوری را اجرایی می‌کند، اما تنها نیست. پیش‌تر شرکت‌هایی مانند گوگل، اپل و مایکروسافت امکان ورود به حساب‌های کاربری با Passkey را فراهم کرده‌اند. حتی برخی بانک‌ها و پلتفرم‌های تجاری نیز به سمت حذف رمز عبور و جایگزینی آن با روش‌های بیومتریک و Passkey حرکت کرده‌اند.

از این رو، اقدام بریتانیا را می‌توان بخشی از موج جهانی گذار به امنیت دیجیتال مدرن دانست؛ موجی که دیر یا زود، سایر کشورها را نیز دربر خواهد گرفت.

جمع‌بندی: ورود به دنیای بدون رمز عبور

تصمیم دولت بریتانیا برای کنار گذاشتن رمز عبور سنتی و جایگزینی آن با فناوری Passkey، گامی بزرگ در مسیر ایمن‌تر کردن فضای دیجیتال است. این تغییر علاوه بر افزایش امنیت، موجب کاهش هزینه‌ها، صرفه‌جویی در زمان و بهبود تجربه کاربری می‌شود.

هرچند این فناوری هنوز چالش‌هایی دارد، اما با پیشرفت مداوم زیرساخت‌ها و همکاری جهانی برای توسعه استانداردها، آینده‌ای بدون رمز عبور بیش از هر زمان دیگری نزدیک شده است.

حالا سوال اینجاست: شما آماده‌اید رمز عبورتان را برای همیشه کنار بگذارید؟