باشگاه خبرنگاران جوان؛ نفیسه خلیلی – برنامه «رفیق» شبکه امید در پنجمین فصل خود به سر می‌برد، با هدف تقویت پیوند میان نوجوانان و مسجد، به یکی از برنامه‌های پرمخاطب این شبکه تبدیل شده است. این برنامه که قدمتی چندساله دارد، در دو فصل اخیر با تیم جدید و با تمرکز بر موضوعات خلاقانه و تعاملی، توانسته جایگاه ویژه‌ای در میان مخاطبان نوجوان و خانواده‌هایشان پیدا کند.
محسن محبی، مجری برنامه «رفیق»، نقش کلیدی در موفقیت این برنامه ایفا کرده است. او که خود را نه‌فقط یک مجری، بلکه پلی ارتباطی میان محتوای برنامه و مخاطبان نوجوان می‌داند، در مصاحبه با باشگاه خبرنگاران جوان درباره نقش خود می‌گوید: «من بسیار تلاش کردم که در این برنامه، صرفاً یک مجری نباشم. تلاش کردیم برنامه را کمی خوش‌طعم‌تر و لذت‌بخش‌تر کنیم و در عین حال، در کنار شوخی‌ها و آن چارچوب‌شکنی‌هایی که در برنامه رخ می‌داد، اصول و قواعد برنامه‌سازی را زیر پا نگذاریم. ما بسیار راحت و بی‌تکلف با بچه‌ها ارتباط برقرار می‌کردیم و در حقیقت، حلقه اتصال میان آیتم‌های مختلف برنامه بودیم؛ آن هم با زبانی صمیمی و قابل فهم.»
این رویکرد صمیمی و غیررسمی محبی، که گاهی حتی با شوخی‌های خودجوش یا پاسخ دادن به تماس تلفنی در پخش زنده همراه بود، به برنامه هویتی منحصر‌به‌فرد بخشیده است. او معتقد است این فضا باعث شده تا نوجوانان احساس کنند «رفیق» برنامه‌ای از جنس خودشان است: «اصلاً خود را در قالب‌های خشک و رسمی برنامه‌هایی که معمولاً مخاطبان بزرگسال می‌پسندند، قرار ندادم. بار‌ها در برنامه شوخی کردم، خندیدم، حتی گاهی در حین پخش زنده تلفن همراه من زنگ خورد و پاسخ دادم! همه اینها برای این بود که نوجوان ما احساس کند این برنامه از جنس خود اوست.»
فصل جدید؛ تریبون اعتکاف نوجوانی
یکی از دستاورد‌های برجسته «رفیق» در فصل‌های اخیر، تمرکز بر رویداد «اعتکاف نوجوانی» بوده است. این برنامه برای اولین بار دبیرخانه‌ای تشکیل داد تا با تماس با مساجد سراسر کشور، آماری از اعتکاف‌های نوجوانی جمع‌آوری کند. نتیجه این تلاش، ارتباط با حدود ۲۵۰۰ مسجد بود که با بسیاری از آنها تعامل مؤثری شکل گرفت. از آیتم‌سازی توسط مساجد تا برقراری ارتباط‌های تصویری و تلفنی، «رفیق» توانست صدای مساجد فعال در حوزه نوجوانی را به گوش مخاطبان برساند.
«رفیق» چه فرصتی را برای نوجوانان فراهم کرد؟
محبی: «این فضای صمیمی و دوستانه کمک می‌کند حرف‌ها بیشتر به دل بنشیند و از عمق جان برآیند. امیدوارم در این مسیر موفق بوده باشیم. به نظر من، تا حدودی موفقیت‌آمیز بود، چرا که بازخورد‌هایی که از نوجوانان گرفتیم، عمدتاً بازخورد‌هایی مثبت و امیدوارکننده بود.»
این بازخورد‌ها نشان‌دهنده موفقیت برنامه در ایجاد حس تعلق در میان مخاطبان است. «رفیق» با شعار «اعتکاف، اربعین در خلوت»، تلاش کرد تا این رویداد را به‌عنوان فرصتی برای رشد معنوی و اجتماعی نوجوانان معرفی کند.
ماه رمضان؛ ویترین خلاقیت مساجد
فصل اخیر «رفیق» در ماه رمضان، با دعوت از ۳۰ سوژه ناب مسجدی از سراسر کشور، فرصتی برای به نمایش گذاشتن خلاقیت‌های مساجد در حوزه نوجوانی فراهم کرد. از مسجدی در قم که برنامه‌های متنوعی، چون معرق‌کاری، شاهنامه‌خوانی، رباتیک و برنامه‌نویسی برای نوجوانان برگزار می‌کرد، تا کاروان شادی در روستایی دورافتاده در کرمان که توسط خود نوجوانان و با ابتکار مادر یکی از آنها شکل گرفته بود، این برنامه داستان‌هایی الهام‌بخش را روایت کرد.
برنامه «رفیق» چه تعریفی از مسجد ارائه داد؟
محبی: «هدف ما این بود که بگوییم مسجد تک‌بعدی نیست. یعنی صرفاً به این معنا نیست که مسجد فقط قرار است به مسائل مذهبی بپردازد، بلکه مسجد یک سنگر و پناهگاه است که می‌تواند علایق نوجوانان، علایقی که در فرهنگ ما جایگاه دارند، را در بستری مناسب به آنها ارائه دهد.»
این نگاه چندبعدی به مسجد، یکی از نقاط قوت «رفیق» بوده است. برنامه با معرفی مساجد خلاق، الگویی برای دیگر مساجد ارائه داد و در عین حال، به فعالان مسجدی فرصت داد تا داستان‌هایشان را با مخاطبان به اشتراک بگذارند.
تعامل با مخاطب؛ از مأموریت‌های دعای عهد تا جزءخوانی
یکی از بخش‌های جذاب «رفیق»، تعامل مستقیم با مخاطبان از طریق سامانه baomidtv.com بود. این برنامه با طراحی مأموریت‌های عمومی و هفتگی بر اساس دعای عهد، نوجوانان را به مشارکت فعال تشویق کرد. جوایزی مانند کمک‌هزینه سفر به مشهد، ایرپاد و ساعت هوشمند نیز انگیزه‌ای برای این مشارکت بود. همچنین، پخش جزءخوانی‌های قرآنی توسط قاریان نوجوان در مساجد، با عنوان «کرسی‌های تلاوت نوجوانی رفیق»، ارتباط برنامه با مخاطبان را در طول روز تقویت کرد.
نحوه ارتباط شما با بچه‌ها به چه صورت بود؟
محبی: «ما بسیار راحت و بی‌تکلف با بچه‌ها ارتباط برقرار می‌کردیم و در حقیقت، حلقه اتصال میان آیتم‌های مختلف برنامه بودیم.» این تعامل صمیمی، همراه با آیتم‌هایی مانند «مطبخ رفیق» (معرفی غذا‌های افطاری)، «چراغ راه» (دل‌نوشته‌های نوجوانان درباره شهدا) و معرفی کتاب و فیلم، برنامه را به تجربه‌ای جامع و جذاب برای مخاطبان تبدیل کرد.
ویژه‌برنامه‌ها؛ از شب‌های قدر تا عید فطر
«رفیق» در مناسبت‌های مذهبی و ملی نیز حضوری پررنگ داشت. ویژه‌برنامه «شب‌های قدر دخترانه» با حضور هزار دختر در امامزاده قاضی‌الصابر تهران، پخش زنده روز قدس با ۲۰ ارتباط تصویری از سراسر کشور و ویژه‌برنامه عید فطر از ساعت ۵ صبح، از جمله نقاط اوج این فصل بودند. این برنامه‌ها، با حضور فعال خبرنگاران و مجریان نوجوان، نشان‌دهنده تعهد «رفیق» به انعکاس صدای نسل جوان بود.
با پایان فصل رمضان، برنامه‌ریزی برای فصل جدید «رفیق» آغاز شده است. این فصل، با رویکردی متفاوت، دوربین برنامه را به مساجد سراسر کشور می‌برد تا به‌صورت میدانی، گزارش‌هایی از فعالیت‌های نوجوانی تهیه کند. این تغییر ساختار، نویدبخش فصلی پویاتر و نزدیک‌تر به مخاطبان است.
به‌نظر شما برنامه چقدر موفق بوده است؟
محبی: «به نظر من، تا حدودی موفقیت‌آمیز بود، چرا که بازخورد‌هایی که از نوجوانان گرفتیم، عمدتاً بازخورد‌هایی مثبت و امیدوارکننده بود.»
source