علی ولی‌الهی در رویداد ۲۴ نوشت: چند روز بعد از قطعی شدن صعود ایران به جام جهانی ۲۰۲۶ که در سه کشور ایالات متحده، کانادا و مکزیک برگزار خواهد شد، رسانه انگلیسی گاردین نوشت ممکن است دونالد ترامپ جلوی حضور ایران در جام جهانی را بگیرد. این مساله جنجال بزرگی به راه انداخت. جنجالی که ظاهرا با نامه فدراسیون فوتبال ایالات متحده به ایران که حاوی جمله «بی صبرانه منتظر نمایش شما در جام جهانی هستیم» پایان یافت.

با این حال داستان حضور ایران در جام جهانی آمریکا می‌تواند سر درازی داشته باشد.

احمدی نژاد و جام جهانی ۲۰۰۶

برگردیم به سال ۲۰۰۶، محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران است و ملی پوشان فوتبال کشورمان موفق به صعود به جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان شده‌اند. احمدی نژاد به فاصله کوتاهی تمام روابط خوبی که در دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی با کشور‌های دیگر بنا شده بود را از بین برد و ایران تبدیل به «مساله» بسیاری از کشور‌های غربی شد.

در همان مقطع بود که یک روزنامه در برلین کاریکاتوی توهین آمیز از بازیکنان تیم ملی ایران کشید و همه آنها را یک «عامل انتحاری» در زمین فوتبال نشان داد. همزمان تندرو‌ها در ایالات متحده، آلمان و پارلمان اروپا خواستار کنار گذاشتن تیم ملی ایران از جام جهانی بابت پرونده هسته‌ای شدند. آنجلا مرکل برنامه هسته‌ای ایران را با اقدامات نازی‌ها مقایسه می‌کرد و روبرتو کالدرولی، وزیر اصلاحات ایتالیا از فیفا می‌خواست مقابل ایران بایستد!

این حتی در کلام مقامات ارشد آمریکا هم بازتاب یافت و چند سناتور آمریکایی کمپینی برای حذف ایران از جام جهانی به راه انداختند که به نتیجه‌ای نرسید.

اعتراضات خیابانی سال ۱۴۰۱ و رایزنی امیر عبداللهیان

این تنها باری نبود که عده‌ای تلاش کردند ایران را از جام جهانی کنار بگذارند. در سال ۱۴۰۱ و در اوج اعتراضات به مرگ مهسا امینی در یکی از مراکز پلیس، کمپینی برای حذف تیم ملی ایران از جام جهانی ۲۰۲۲ شکل گرفت. کمپینی که بر خلاف سال ۲۰۰۶ تنها توسط غربی‌ها اداره نمی‌شد و بخشی از ایرانیان خارج نشین نیز از آن پشتیبانی می‌کردند. موافقان حذف تیم ملی ایران استدلال می‌کردند که به دلایل حقوق بشری ایران باید از جام جهانی کنار گذاشته شود. ایتالیا که در آخرین لحظات از جام جهانی باز مانده بود امید داشت با حذف ایران بتواند به جام جهانی برسد. در نهایت هیچ کدام از این موارد رقم نخورد و ایران در جام جهانی قطر حاضر شد. مهدی تاج رئیس فدراسیون فوتبال اخیرا مدعی شد در همین رابطه مرحوم امیر عبداللهیان وزیر سابق امور خارجه ایران با جانی اینفانتینو رئیس فیفا رایزنی کرده بود و آن رایزنی جلوی حذف ایران از جام جهانی را گرفت.

ترامپ مانع حضور ایران در جام جهانی ۲۰۲۶؟

حالا و در آستانه جام جهانی ۲۰۲۶ و با توجه به سیاست‌های سخت گیرانه ترامپ علیه ایران برخی رسانه‌ها گمانه زنی کردند که ممکن است تیم ملی ایران از جام جهانی کنار گذاشته شود.

رسانه‌ها تصور می‌کنند که این ایده نخستین بار توسط نشریه انگلیسی گاردین مطرح شده است، اما بررسی این موضوع نشان می‌دهد اتفاقا ماجرا از خود ایران شروع شده بود و اشاره گاردین به ادعایی است که مهدی تاج رئیس فدراسیون فوتبال در ایام پیش از انتخابات یازده اسفند فدراسیون در یک برنامه تلویزیونی مطرح کرد. تاج برای اینکه ابقای خودش در فدراسیون را موجه جلوه دهد مدعی شد ممکن است حضور ایران در جام جهانی آمریکا با مشکلاتی رو‌به‌رو شود و اوست که می‌تواند مشکلات را برطرف کند. این نقل قول در نهایت سر از رسانه‌های خارجی درآورد و به شکل «احتمال حذف ایران از جام جهانی آمریکا توسط ترامپ» منتشر شد.

غائله‌ای که در نهایت با بازخوانی قوانین برگزاری جام جهانی از جمله اینکه «میزبان متعهد است جلوی حضور هیچ کشوری را نگیرد» و نامه‌ای که فدراسیون فوتبال ایالات متحده به ایران بابت تبریک صعود ارسال کرد خاتمه یافت. البته هنوز بحث حضور «هواداران ایرانی» در مسابقات جام جهانی روی میز است چرا که با وجود قانون لغو ویزا برای تماشاچیان جام جهانی در ایام مسابقات که از مفاد گرفتن میزبانی است دستور اجرایی ترامپ می‌تواند مانع از حضور ایرانی‌ها در کشور آمریکا در ایام مسابقات شود.

یک مدیر قدیمی فوتبال: احتمال کنار گذاشتن ایران وجود دارد!

مساله «حذف ایران از جام جهانی» را می‌توان از جنبه‌ای دیگر نیز بررسی کرد. خیلی‌ها در این زمینه به حذف یوگسلاوی از جام ملت‌های اروپا ۱۹۹۲ اشاره می‌کنند. در آن زمان یوگسلاوی که درگیر جنگ داخلی شده بود و تحریم‌های سازمان ملل گریبانگیرش تنها ده روز مانده به شروع مسابقات با فشار مقامات سیاسی کشور‌های مخالف اسلوبودان میلوشوویچ کنار گذاشته شد و دانمارک به مسابقات رفت. عجیب اینکه دانمارک موفق به کسب عنوان قهرمانی مسابقات شد!

یکی از مدیران قدیمی فوتبال ایران که نخواست نامی از او برده شود در گفت‌و‌گو با خبرنگار رویداد ۲۴ گفت: «در حالت کلی امکان حذف ایران از جام جهانی وجود ندارد مگر اینکه در فاصله باقی مانده تا شروع مسابقات اتفاقاتی رخ دهد.» این فرد در پاسخ به این سوال که منظور چه اتفاقاتی است به جنگ یا اجماع جهانی علیه ایران اشاره کرد.

ایشان در پاسخ به این سوال که با همه این تفاسیر آیا امکان حذف ایران از جام جهانی با وجود اتفاقات پیش رو و حضور ترامپ در کاخ سفید وجود دارد یا خیر گفت: «بله».

بمب هسته‌ای و جام جهانی!

این اظهارات نشان می‌دهد که در شرایط فعلی حضور ایران در جام جهانی قطعی است، اما اگر آنطور که به نظر می‌رسد اتفاقات متفاوتی در سال پیش رو رخ دهد ممکن است اوضاع عوض شود. در دو ماه گذشته کلیدواژه «جنگ» و «حمله نظامی» به وفور در ادبیات مقامات کشور آمریکا به گوش رسیده است. در ایران هم اخیرا صحبت‌هایی مبنی بر احتمال حرکت ایران به ساخت سلاح هسته‌ای به گوش رسیده است. روز دوشنبه علی لاریجانی مشاور رهبر انقلاب در گفت وگویی تلویزیونی گفت در صورت اقدام آمریکا علیه ایران ممکن است جمهوری اسلامی ایران به سمت ساخت سلاح هسته‌ای برود.

همچنین احمد نادری عضو هیئت رئیسه مجلس با اشاره به امنیتی که بمب اتم برای یک کشور به همراه می‌آورد نوشت: «نخبگان و دلسوزان کشور بمب اتم می‌خواهند»

ترامپ فیفا را تحریم می‌کند؟

دیوانگی و اقتدارگرایی ترامپ و همفکرانش از یک سو که حتی ممکن است مقابل فیفا هم بایستد و آنها را تهدید کند (کما اینکه اخیرا ترامپ دیوان کیفری بین‌المللی را نیز تحریم کرده است)، برگزاری جام جهانی در آمریکا که باعث می‌شود دست مقامات این کشور بیشتر باز باشد، اتفاقات غیر مترقبه در منطقه و تقابل احتمالی نظامی یا تغییر دکترین هسته‌ای ایران که حتما با واکنش گسترده کشور‌های غربی رو‌به‌رو خواهد شد می‌تواند روی حضور ایران در جام جهانی تاثیر بگذارد.

مخصوصا نباید یادمان برود اگر اراده بزرگی برای این کار باشد، حتی در فاصله چند روز تا شروع مسابقات هم ممکن است رقم بخورد؛ بنابراین لازم است از همین حالا تا روز شروع نخستین دیدار ایران در جام جهانی آمریکا، کانادا و مکزیک برای هر خطر احتمالی مقامات گوش به زنگ باشند.