فیلمهای جنایی معمولا از جالبترینها هستند و خردهژانرهای مختلفی را به نمایش میگذارند. فیلمهای این دسته ویژگیهای مشترکی دارند. خیلی از آنها به فساد در شهر و خیابان میپردازند و داستانهایی درباره فراز و فرودهای اخلاقی شخصیتها را روایت میکنند. فیلمهای جنایی به تماشاگران قانونمدار فرصتی میدهند تا به دنیای خطرناک جرم و جنایت نگاهی بیندازند. البته این را نباید فراموش کنید که وقتی از فیلمهای جنایی صحبت میکنیم درواقع به یک دستهبندی خیلی کلی اشاره داریم. خردهژانرهای زیادی در این مجموعه وجود دارد. فیلمهای جنایی ممکن است به داستانهای گانگستری بپردازند یا از داستانهای واقعی الهام بگیرند و حتی روایتی برای بررسی اخلاقی شخصیتهای فاسد ارائه دهند. فیلمهای جنایی سهم زیادی از سینمای قرن ۲۱ را به خودشان اختصاص دادهاند. پس وقتش رسیده به بهترین فیلمهای جنایی ۲۵ سال گذشته نگاهی بیندازیم.
The Girl with the Dragon Tattoo – 2011
کارگردان: دیوید فینچر
مرد ثروتمند و سالخوردهای، مایکل را استخدام میکند. مایکل روزنامهنگار است، از آن روزنامهنگارهایی که دنبال داستان میروند. پیرمرد از او خواسته تا درباره پروند قتل خواهرزادهاش تحقیق کند. این خواهرزاده ظاهرا ۲۰سال قبل به قتل رسیده و پروندهاش هرگز حل نشده. مایکل برای حل این داستان با لیزبث همراه میشود که هکری جوان، بااستعداد و ضداجتماعی است. آنها هرچه در این ماجرا عمیقتر میشوند، داستان بیشتروبیشتر رنگ و بوی شومی به خود میگیرد.
فیلم دختری با خالکوبی اژدها از تریلرهای روانشناختی تیرهوتار و البته ناخوشایند است. این فیلم بهاندازه لوکیشنهای سرد و برفیاش در سوئد، یخزده و افسردهکننده به نظر میرسد. فضایی دلهرهآور از اول تا آخر فیلم روی روایت سایه انداخته است. کمکم داستانی از سادیسم و وحشیگریهای تکراری روایت میشود. این داستان فیلم را جذاب میکند، اما لزوما دیدنش آسان نمیشود. دختری با خالکوبی اژدها فیلمی تکاندهنده و بیپرواست که بینندهها را تسلیم خود میکند.
Uncut Gems – 2019
کارگردان: بنی و جاش سفدی
هاروارد رتنر فروشنده عجیبوغریب سنگهای قیمتی است که در نیویورک کار میکند. او در فکر بهدست آوردن اوپال خام بسیار کمیابی از اتیوپی است که میتواند به بزرگترین معامله عمرش تبدیل شود. او امیدوار است با سر گرفتن این معامله بتواند بدهیهایش را تسویه کند. هاروارد درگیر تعهدات پیچیدهای با شریکها، خانواده و اوباش بیرحم است.
خیلی سرراست بگوییم، الماسهای تراشنخورده یکی از بهترین دستآوردهای فیلم و فیلمنامهنویسی داستانی در قرن ۲۱ است. برادران سفدی توانستهاند در این فیلم جادویی کمنظیر خلق کنند. کمتر فیلمی پیدا میشود که بهاندازه الماسهای تراشنخورده حرکت پیوسته و انرژی فوقالعادهای داشته باشد. شاید با دیدن این فیلم بتوانید سریعترین ۱۳۵ دقیقه عمرتان را تجربه کنید. دیدن الماسهای تراشنخورده تجربهای پر از آدرنالین و بسیار نفسگیر است. بهراحتی میتوان با این فیلم همراه شد. چون در کنار آن ریتم زندگی روزمره بسیار کند بهنظر میرسد. Uncut Gems یکی از بهترین فیلمهای جنایی ۲۵ سال گذشته است که حتما باید ببینید.
Emily the Criminal – 2022
کارگردان: جان پتون فورد
امیلی هم مانند بسیاری از افراد بدشانس و همسنوسالش درگیر بدهیهای دانشجویی و پیدا کردن کار است. اما او نمیتواند شغل ثابتی پیدا کند. چون گزینه دیگری ندارد قبول میکند که خریدار صوری بشود. اجناسی هستند که با کارتهای اعتباری دزدی خریده میشوند. امیلی این اجناس را از گروهی مشکوک خریداری میکند. اما چیزی نمیگذرد که میفهمد راهش به دنیای زیرزمینی و تاریک لسآنجلس کشیده شده است، جاییکه عواقب مسیری که انتخاب کرده میتواند برایش مرگبار باشد.
آبری پلازا در این فیلم نقش امیلی را بازی میکند. او در این فیلم قدرنادانسته، پرتنش و پرانرژی نیرویی بسیار تاثیرگذار است. امیلی جنایتکار همانقدر ساده است که از عنوان کلی آن برمیآید. اما به این معنی نیست که با فیلم ضعیفی طرفید. بسیاری از صحنههای این فیلم مهیج و حتی اعصابخردکن هستند. امیلی جنایتکار فیلمی کاملا واقعگراست. خیلیها ممکن است با شرایط امیلی همدردی کنند و یا دستکم انگیزهها و وضعیت او را درک کنند.
American Gangster – 2007
کارگردان: ریدلی اسکات
فرانک لوکاس یکی از بزرگترین شبکههای قاچاق هروئین را در دهه ۱۹۷۰ و در نیویورک ایجاد و مدیریت میکند. قبل از این لوکاس بادیگارد بود و مسئول وصول بدهی. او برای مافیا کار میکرد و وقتی رئیسش مرد قدرت را بهدست گرفت. لوکاس امپراتوری مافیاییش را گسترش داد و با این کار کاراگاهی سرسخت و صادق بهنام ریچی رابرتز را مقابل خودش دید. ریچی هرکاری میکرد تا او را سرنگون کند.
گانگستر آمریکایی به کارگردانی ریدلی اسکات یکی از آثار کمتر شناخته شده این ژانر و این کارگردان مطرح است. این داستان با به تصویر کشیدن صعود شرورانه لوکاس شروع میشود. داستان او جذاب و دیدنی است. بهعلاوه، پایه احساسی محکمی برای روایت گسترده کاراگاه رابرتز میسازد. هیچجوره نمیشود در رابرتز نفوذ کرد، او فاسد نمیشود. شاید این رفتارش افراطی باشد، اما بههرحال او هم انسان است و هیچ انسانی کامل نیست. گانگستر آمریکایی اثری قدرتمند و درامی مثال زدنی دارد و یکی از بهترین فیلمهای جنایی ۲۵ سال گذشته است.
City of God – 2002
کارگردان: فرناندو میرلز
بقا در زاغههای ریودوژانیرو چیزی در حد معجزه است. داستان این فیلم بین دهههای ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ میلادی میگذرد و به پسر جوانی بهنام راکت میپردازد که برخلاف دوستان و برادرش به زندگی در دنیای جرم و جنایت کشیده نمیشود. همه محله روزبهروز بیشتر در دل خشونت افسارگسیخته و هرجومرج فرو میرود و او در این بین تمام تلاشش را میکند تا رویای عکاس شدنش را زنده نگه دارد.
فیلم شهر خدا اثری تکاندهنده و دردناک در سینمای بینالملل است. اگر میتوانید تماشای تلخیهای فیلم را تحمل کنید دیدنش ضروری است. این فیلم به شکلی بسیار هنرمندانه و تاثیرگذار نشان میدهد که چطور خشونت بر جوانها و فرهنگشان تاثیر میگذارد. شهر خدا فیلمی بیپرواست و بهراحتی شما را به گوشه و کنار تاریک زندگی میبرد. جاییکه حتی روزنهای برای امید بهراحتی پیدا نمیشود.
Monster – 2003
کارگردان: پتی جنکیز
آیلین وورنوس: زن اهل میشیگان که کودکی سختی داشت و تبدیل به قاتل زنجیرهای شد! بسیاری از جنایتکاران بدنام و قاتلهای زنجیرهای گذشتهای دردناک دارند و بهنظر میرسد چیزهایی که بر آنها گذشته تاثیر زیادی بر مسیر خشونتآمیزی که پیش گرفتهاند داشته است. وورنوس هم کودکی سخت طاقتفرسایی داشت و مهاجرت به فلوریدا هم چیزی از مشکلاتش کم نکرد. آیلین تحصیلات و تجربه شغلی خاصی نداشت و بههمین خاطر به سمت مشاغل جنسی کشیده شد. اما او بعد از برخورد یا برخوردهای وحشتناکی که تجربه کرد، کمکم پا در مسیر خشونت و خودویرانگری گذاشت و در نهایت به یکی از بدنامترین قاتلهای زنجیرهای تاریخ تبدیل شد.
فیلم براساس زندگی و پرونده دادگاه آیلین وورنوس ساخته شده است. زنی که از یک کارگر جنسی به قاتلی زنجیرهای تبدیل شد. هیولا فیلمی زندگینامه و بیپرده است و داستانی از جنایت در آمریکا را با پیچیدگیهای احساسی و البته با حفظ اصالت روایت میکند. تغییرات فیزیکی شارلیز ترون برای ایفای هرچه بهتر این نقش واقعا تحسینبرانگیز است. او در نقش آیلین بینظیر و پرقدرت ظاهر میشود و نشان میدهد که چرا بهعنوان یکی از توانمندترین بازیگرهای هالیوود شناخته شده است. هیولا اثری خشن و چالشبرانگیز است و یکی از بهترین داستانهای واقعی در ژانر جنایی را به تصویر میکشد.
The Departed – 2006
کارگردان: مارتین اسکورسیزی
پلیس بوستون درگیر جنگی بیپایان و بیرحمانه با مافیای سازمانیافته آمریکایی-ایرلندی است. بیلی کاستیگان مامور پلیسی است که بهعنوان پلیس مخفی وارد گروه جنایتکار فرانک کاستلو میشود. طرف دیگر افسر پلیس دیگری بهنام کالین سالیوان را داریم. او تصمیم گرفته برای گروه خلافکار بازی کند و جاسوس کاستلو باشد. با وجود او خیال کاستلو راحت است که همیشه میتواند یک قدم جلوتر از پلیس حرکت کند. با شدت گرفتن این درگیریها سالیوان و کاستیگان سعی میکنند هویتهای جعلیشان را حفظ و در عین حال هویت دیگری را فاش کنند.
این شاهکار گانگستری از کارگردانی است که میتوان او را پیشگام این ژانر دانست. این اثر سرگرمکننده و خشن است و با سطحی از ظرافت ساخته شده که فقط از استادی مثل مارتین اسکورسیزی انتظار میرود، کارگردانی که با خلق شاهکار غریبه نیست. The Departed فیلمی منحصربهفرد و یکی از نمایندههای دوران طلایی اسکورسیزی است که جایگاه او بهعنوان استاد این سبک فیلمسازی را تقویت میکند. این فیلم، پرشور و نفسگیر با بازیهای خیرهکنندهاش نه تنها یکی از بهترین فیلمهای جنایی ۲۵ سال گذشته بلکه یکی از بهترین فیلمهای جنایی تاریخ سینماست.
Promising Young Woman – 2020
کارگردان: امرلد فنل
زندگی کسی توماس سیساله پیچیده است. او باهوش و جذاب است و سخت میتواند از نظر احساسی به آدمها نزدیک شود یا احساسات دورنیش را برای دیگران فاش کند. اینها نشان از گذشته پرتنشی دارد که همچنان او را آزار میدهد. خشم و پشیمانی را تاحدی میتوان سرکوب کرد. اما این احساسات ناگهان خودشان را نشان میدهند. پس کسی بدون توجه به عواقب کارش تصمیم میگیرد ماموریتی را شروع کند. ماموریتی که از خشم نشات گرفته و کسانی را هدف قرار میدهد که واقعا لیاقتش را دارند.
زن جوان آیندهدار اولین تجربه کارگردانی امرلد فنل است. کارگردانی که نشان داده بدون ترس سراغ موضوعات دشوار میرود و تضمین میکند اثری ماندگار بهجا بگذارد. پیچشهای داستانی در این فیلم خوب اجرا شدهاند و همین هم فیلم را به اثری دیدنی تبدیل میکند. البته توقع پایانبندی حماسی نداشته باشید. زن جوان آیندهدار از آن دسته فیلمها نیست.
Training Day – 2001
کارگردان: آنتونی فوکوآ
افسر پلیس جدیدی بهنام جیک هویت، تازه به پلیس مواد مخدر لسآنجلس پیوسته و در اولین روز کاریش با کاراگاه باسابقه پلیس لسآنجلس، آلونزو هریس، همراه میشود. هریس تجربه زیادی دارد. اما او با روشهای غیرمعمول و شیوههای عجیبش خیلی وقتها اخلاقیات را زیر پا میگذارد. این موضوع خیلی زود برای هویت روشن میشود. مخصوصا که یکی از معاملات مشکوک بهشدت به مشکل میخورد.
روز تمرین درامی پلیسی و یکی از کلاسیکهای ماندگار ژانر گانگستری است. این فیلم داستانی هوشمندانه دارد و دوتا از بهترین بازیگران آن نسل را روبهروی هم قرار میدهد. روز تمرین خشونتآمیز و بیپرده است و البته حسابی سرگرمکننده. فیلم بدون هیچ ترس حقیقت مبارزه با مواد مخدر را در خیابانها به تصویر میکشد: گاهی هیچ قهرمان خوبی وجود ندارد.
No Country for Old Men – 2007
کارگردان: جوئل و ایتان کوئن
لولین ماس کهنه سرباز جنگ است. او کاملا تصادفی به صحنه پس از درگیری یک معامله مواد مخدر میرسد و در آنجا کیفی پیدا میکند که در آن دو میلیون دلار پول نقد است. ماس کیف را میدزدد. آن طرف هم برای تعقیب ماس و بازگرداندن کیف پول، قاتل روانپریش و بیرحمی به نام آنتوان چیگور استخدام میکنند. هرچه چیگور به ماس نزدیکتر میشود تعداد کشتهها هم افزایش پیدا میکند.
جایی برای پیرمردها نیست فیلمی نامعمول و تاملبرانگیز است. بخش زیادی از فیلم در سکوت پیش میرود. یکی از نقاط قوت فیلم همین است که این سکوت را برجسته میکند. حتی یک صحنه در این فیلم پیدا نمیکنید که بیاهمیت یا حوصلهسربر باشد. داستان با قدرت پیش میرود و صحنههای آیکونیک فیلم یکی پس از دیگری ظاهر میشوند. این فیلم شاهکاری در ژانر وسترن-جنایی و پر از استعارههای ناب است. پس باید یکی از بهترین فیلمهای جنایی ۲۵ سال گذشته باشد.
جمعبندی
فیلمهای جنایی یکی از ژانرهای بسیار محبوب در سینما را میسازند. هرچه نباشد داستان درباره گروههای پرقدرت و مخفی است، آدمهایی ترسناک و خطرناک. آنها در جهانی موازی با ما زندگی میکنند، جهانی که بسیاری از ما هیچچیز از آن نمیدانیم. پس دیدن این شخصیتها، کسانیکه به راحتی دست به جرم و جنایت میزنند یا حتی کسانی که با این افراد مبارزه میکنند بسیار هیجانانگیز است. البته وقتی صحبت از فیلمهای جنایی میشود نباید فراموش کنیم که این ژانر بسیار گسترده است و فیلمهایی بر اساس داستان واقعی، فیلمهای گانگستری، فیلمهای پلیسی یا حتی فیلمهایی درباره قاتلهای زنجیرهای هم زیرمجموعه این ژانر محسوب میشود. در این مطلب به بهترین فیلمهای جنایی ۲۵ سال گذشته نگاهی انداختیم. در بین آنها آثاری با حالوهوای بسیار متفاوت و در خردهژانرهای مختلف پیدا میکنید.
منبع: Collider
بهترین کالاف دیوتی موبایل پلیر ایران کیه؟ میزگیم با فاطی فایتر
source