تهدید جنگ‌های سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی به یک واقعیت نگران‌کننده تبدیل شده است که می‌تواند زیرساخت‌های حیاتی و ثبات جهانی را به خطر بیندازد. پیشرفت سریع فناوری‌های هوش مصنوعی، امکان بهره‌برداری از آن‌ها در حملات سایبری را فراهم کرده است و دولت‌ها را به اتخاذ تدابیر امنیتی جدید واداشته است.
در تابستان ۲۰۱۷، جهان شاهد بزرگ‌ترین حمله سایبری تاریخ بود که بعدها به عنوان «بدترین حمله سایبری تاریخ» شناخته شد. این حمله، شرکت‌های خصوصی و نهادهای دولتی را فلج کرد و زیانی مالی بالغ بر ۱۰ تا ۱۹ میلیارد دلار در سراسر جهان به بار آورد.
در آن مقطع زمانی، گزارش شده بود که شبکه‌ای از ربات‌ها با استفاده از فناوری هوش مصنوعی برای بهره‌برداری از ضعف‌های امنیتی سیستم‌ها طراحی شده‌اند. درنتیجه باج‌افزار مربوط به آن حمله سایبری که بعدها، پتیا (NotPetya) نام گرفت، در واقع تا حدی یک عملیات سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی بود. اگر چنین حمله‌ای امروز، در حالی که فناوری هوش مصنوعی پیشرفته‌تر و مؤثرتر شده است، رخ دهد، احتمالاً خسارات مالی بسیار بیشتری به بار خواهد آورد و حتی ممکن است تجارت جهانی را مختل کند.
بنابراین، جای تعجب نیست که دولت‌ها در سراسر جهان به تهدید بالقوه هوش مصنوعی، به‌ویژه در دست هکرها و گروه‌های غیراخلاقی مشابه، توجه نشان داده‌اند. کشورها همچنین فعالیت‌های نظامی و امنیتی خود را برای محافظت در برابر چنین حملاتی تقویت کرده‌اند.
از ابزار تا استراتژی: نقش هوش مصنوعی در جنگ‌های سایبری
تحولات هوش مصنوعی در سال‌های اخیر به طور قابل توجهی پیشرفته‌تر شده است. با گسترش استفاده از هوش مصنوعی و مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) در حوزه‌های مختلف، دولت‌ها مجبور شده‌اند با این بخش به سرعت در حال تحول همگام شوند. نوآوری‌هایی که هوش مصنوعی برای دولت‌ها به همراه داشته است، در بسیاری از حوزه‌ها مؤثر بوده است.
ارتش‌ها، سرویس‌های اطلاعاتی و نیروهای انتظامی به لطف حملات سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی عملیات مؤثرتری انجام می‌دهند. علاوه بر این، توانمندی‌های هجومی ارتش‌های سایبری کشورهای پیشرفته با سامانه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند به سطح بالاتری برسد.
نمونه‌های متعددی از این موارد در نقاط مختلف جهان مشاهده شده است، اما بیشتر در قالب عملیات نفوذ و جاسوسی بوده‌اند. به طور خاص، حملات سایبری آسیب‌زا و مخرب مبتنی بر هوش مصنوعی که زیرساخت‌های حیاتی را هدف قرار دهند، هنوز رخ نداده‌اند.
هوش مصنوعی در میدان نبرد سایبری: آیا زمان تغییر فرا رسیده است؟
با وجود این که تاکنون جهان شاهد استفاده از هوش مصنوعی در جنگ‌های نظامی سنتی نبوده است، نگرانی‌های جهانی در این خصوص که چنین سناریویی تنها مسئله‌ای مربوط به زمان است، افزایش یافته است.
برای مثال، بریتانیا ادعا می‌کند که روسیه و برخی دیگر از کشورها در تلاش هستند تا با استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی، اثربخشی حملات سایبری خود را افزایش دهند و زیرساخت‌های حیاتی را به طور خاص هدف قرار دهند.
کشورهای غربی همچنین معتقدند که کشورهایی مانند روسیه و چین می‌توانند در جنگ‌های سایبری آینده از سامانه‌های هوش مصنوعی استفاده کنند، اگرچه این دو کشور این اتهامات را به عنوان تبلیغات غرب رد کرده‌اند. کارشناسان نظامی می‌گویند نه تنها چین و روسیه، بلکه همه کشورها می‌توانند حملات سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی انجام دهند. ایالات متحده، بریتانیا و بسیاری از کشورهای اروپایی در سال‌های اخیر در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
بیش از یک دهه پیش، یک کرم مخرب رایانه‌ای که به طور مشترک توسط ایالات متحده و اسرائیل ایجاد شده بود، برای حمله و آسیب به برنامه هسته‌ای ایران مورد استفاده قرار گرفت.
تهدید زیرساخت‌ها توسط حملات سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی
بازیگران سایبری می‌توانند از طریق سرویس‌های اطلاعاتی و ارتش‌های سایبری خود حملات مخرب علیه دولت‌های رقیب یا دشمن انجام دهند و با استفاده از حملات سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند نتایج حتی مخرب‌تری نیز به بار آورند.
برای مثال، زیرساخت‌های حمل‌ونقل، انرژی و ارتباطات و همچنین شبکه‌های کامل مؤسسات مالی و نهادهای دولتی حیاتی، می‌توانند توسط چنین حملاتی نابود شوند. بسیاری از کشورها در حال برداشتن گام‌های لازم در مواجهه با چنین تهدیدی هستند. واحدها یا آژانس‌های جدیدی برای مقابله با حملات سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی ایجاد شده‌اند. همزمان، استراتژی‌ها و سیاست‌هایی برای ایجاد زیرساخت‌ها و سامانه‌هایی که بتوانند با چنین حملاتی مقابله کنند، در حال توسعه است.
نگرانی‌ها درباره هوش مصنوعی در جنگ سایبری
پرسش بزرگ پیش روی جهان این است که تهدید جنگ سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی تا چه حد جدی است و آیا باید نگران باشیم؟
جنگ سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی در مقایسه با حملات سایبری سنتی در چندین جنبه کلیدی متفاوت است و این تفاوت‌ها آن را خطرناک‌تر می‌سازد. هوش مصنوعی می‌تواند حملات را سریع‌تر، مؤثرتر و هدفمندتر کند، به طوری که قادر به تطبیق در زمان واقعی با اقدامات دفاعی و عبور از سیستم‌های امنیتی باشد. برای آماده شدن در برابر این تهدیدات، کشورها به همکاری‌های استراتژیک و سرمایه‌گذاری بیشتر در فناوری‌های دفاعی نیاز خواهند داشت تا از زیرساخت‌ها و امنیت ملی خود در برابر حملات سایبری پیشرفته محافظت کنند.
source