به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اهواز، امید زمانی شامگاه سه‌شنبه در آئین رونمایی از کتاب توسعه سیاسی در محاق با موضوع «نگاهی به عدم تحقق توسعه سیاسی در عصر رضاشاه» در کتابشهر اهواز با اشاره به اینکه مرور تاریخ همواره عبرت‌آمیز است؛ اظهار کرد: تاریخ معاصر ایران فراز و نشیب‌های بسیاری داشته است که می‌تواند همانند چراغی بر سر راه آیندگان قرار گیرد.
زمانی با توضیح اینکه مطالعه و مرور حوادث، اتفاقات و تحولات دوران‌های تاریخی این سرزمین برای شتاب در مسیر پیشرفت و توسعه ضروری است، بیان کرد: دوره رضا شاه یکی از ادوار مهم تاریخی ایران است که آغاز آن را باید پیش از به قدرت رسیدن او به عنوان پادشاه از کودتای اسفند ۱۲۹۹ دانست.
وی گفت: صعود رضاخان به قدرت و شاه شدن او را باید محصول دوره آشفته پس از مشروطه دانست و با روی کار آمدنش ایده دولت مقتدر و متمرکز به صورت عینی توانست خود را در بیرون نشان دهد.
این نویسنده خوزستانی توضیح داد: تمرکز قدرت و نیرو باعث شد که برخی از مهم‌ترین آرمان‌های جنبش مشروطه که ارتباط مستقیمی با مقوله توسعه سیاسی پیدا می‌کنند، نظیر آزادی کانون گسترش مطبوعات مجلسی نیرومند و احزاب آزاد و مانند آن تحت الشعاع قرار بگیرد.
زمانی در خصوص کتاب توسعه سیاسی عصر رضاشاه در محاق گفت: این اثر درصدد ارتباط بین ناکامی انقلاب مشروطه و شکل نگرفتن جامعه مدنی بعد از انقلاب را با حقوق کودتای ۱۲۹۹ و شکل گیری سلطنت درسه فصل بیان می‌کند.
وی بیان کرد: تاریخ را باید مثل داستان روایت کنیم، قرار نیست در این کتاب قضاوت صورت بگیرد، بلکه باید از تجربیات گذشتان خود درس بگیریم تا درچاله‌ای که آنان افتادند نیفتیم و خطاهای گذشته‌گان را تکرار نکنیم.
زمانی گفت: اگر فرزندان‌مان از ما پرسیدند برای ما چه چیزی به ارث گذاشتید درجواب آن‌ها بگوییم که برایتان کتاب، فیلم، شعر، داستان به یادگار گذاشتیم تا از آن‌ها بهره‌مند شوید.
حامد عامری، مدرس تاریخ دانشگاه نیز در این آئین رونمایی اظهار کرد: این کتاب پیش از آن‌که کتاب شود در قامت پژوهش و مقاله بود که امید زمانی در دوره فوق لیسانس به عنوان پایان‌نامه ارائه داد زیرا در آن زمان هیچ‌کس به مفهوم توسعه سیاسی اشاره نکرده بود.
عامری افزود: در دوره رضا شاه، آمال و آرزوهای برخی ایرانیان به آمال و آرزوهای دیگر ایرانیان واگذار می‌کند. زیرا در کتاب، دولت رضاشاه بریک بستر آشفته به‌وجود آمده است و این آشفتگی عمیقأ بر کشور تاثیر گذاشته است.
عامری با اشاره به اقتدار رضاشاه در آن دوران گفت: با وجود شخصیت نظامی رضاشاه و اقتدارش همه نخبگان کشور در آن دوره مقهورش بودند و همین عامل باعث شد که چیزی به نام توسعه سیاسی عملاً وجود نداشته باشد.
عامری اضافه کرد: با توجه به اینکه جامعه ایران به حدی آشفته بود که چاره‌ای جز پیدا کردن یک نقطه اتکا نبود، رضاشاه متوجه این نقطه شد و توانست با جلب‌نظر نخبگان قدرتی برای خود به‌وجود بیاورد و همان نقطه موفقیت رضاشاه بود.
منتقد و جامعه‌شناس خوزستاتی نیز با بیان این پرسش که علل عقب ماندگی کشور ایران چیست؟ گفت: این سوال از سال‌های گذشته ذهن و اندیشه افراد را درگیر خود کرده است و در این کتاب که پژوهش محور است می‌توان عوامل آن را بررسی کرد.
لفته منصوری با اشاره به اینکه در بررسی و پژوهش‌های انجام شده به این نتیجه رسیده‌ایم که علل عقب ماندگی ایران وضعیت فرهنگی است؛ افزود: برخی اقتصاد محور هستند که‌این صنف بر انباشت سرمایه، شیوه تولید نفت تاکید می‌کنند، برخی نیز اجتماع محورند که ساختار اجتماعی، میزان شکاف موجود در جامعه، وجود طبقات موافق بر توسعه را بیان می‌کنند.
وی با بیان اینکه ما باید بتوانیم با تاریخ ارتباط زنده برقرار کنیم، گفت: زمان رضاشاه برای ما امکاناتی مانند توسعه راه‌ها، ایجاد ارتش مدرن، توسعه آمرانه از بالا به پایین و پیشرفت تکنولوژی حاصل آن دوره ایجاد کرد که برای جامعه امروزی ما است.
مدرس حوزه نیز دراین رونمایی با اشاره به آیه سیروا فی الارض، گفت: تاریخ آیینه است و به همین علت خداوند در قرآن سیزده الی چهارده مرتبه دستور داده که در زمین حرکت کنید و از تاریخ گذشتگان خود عبرت بگیرید.
حجت‌الاسلام عباس بسی خاسته افزود: در وجود هرکدام از ما یک رضاخانی وجود دارد و مهم این است که با درس گرفتن از تاریخ گذشتگان راه آنان را ادامه ندهیم و انگشت اشاره به سمت آنان برنداریم بلکه باید از آنان عبرت گرفت وخود را اصلاح کنیم.
مسئول انتشارات الیما در این مراسم گفت: صدور مجوز کتاب باتوجه به موضوع کتاب دارای مشکلات زیادی بود که خوشبختانه با تلاش مستمر پس از دو ماه گرفتن مجوز کتاب صادرشد.
وحید کیانی گفت: امید داریم که این کتاب در فصل‌های بعدی نیز به چاپ برسد و شاهد چاپ های متعدد این کتاب باشیم.
∎