نتایج مطالعات تازه منتشر شده در نشریه علمی science از کشف یک پرتوی کیهانی بسیار پر انرژی که از آنسوی کهکشان راه شیری می‌آید، خبر می‌دهد.
پرتوهای کیهانی ذرات بارداری هستند که در درون اجرام آسمانی تولید شده؛ شتاب می‌گیرند و به فضای کیهان پرتاب می‌شوند. دانشمندان فضایی یک پرتوی کیهانی بسیار پر انرژی را مشاهده و ردیابی کردند که به گفته آنها این پرتوی نادر از آن سوی کهکشان ها می آید این ذره که جرم آن معادل انداختن یک آجر روی انگشت پا از ارتفاع کمر است با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست.
ادامه مطلب در ادامه
بیشتر بخوانید:
کشف پرتوی کیهانی بسیار پر انرژی در کهکشان راه‌شیری
پرتوهای کم انرژی کیهانی می‌توانند از خورشید ساطع شوند اما مبدا این گونه پرتوهای پرانرژی و نادر پس از سالها تحقیق هنوز مشخص نشده اما دانشمندان گمان می کنند منشاء دقیق آنها پرانرژی‌ترین پدیده‌های جهان، مانند سیاهچاله‌ها، انفجارهای پرتو گاما و هسته‌های فعال کهکشانی مرتبط باشند و از فضاهایی خالی سرچشمه گرفته باشند، یعنی جایی که هیچ فعل و انفعال پرشدتی دیده نمی‌شود.
این ذره کیهانی پر انرژی برگرفته از الهه خورشید در اساطیر ژاپنی «آماتراسو» نامگذاری شده است.
جان متیوز، استاد پژوهشی در دانشگاه یوتاکه یکی از نویسندگان این مطالعه هست گفت: «اگر دست خود را دراز کنید، هر ثانیه یک پرتو کیهانی از کف دست شما عبور می‌کند. با این حال آنها واقعاً ذراتی کم‌انرژی هستند.»
متیوز می‌گوید: «اما وقتی صحبت از پرتوهای بسیار پرانرژی کیهانی می‌شود یعنی یک ذره در هر کیلومتر مربع در یک قرن؛ در نتیجه هرگز از دست شما نمی‌گذرد.»
جان متیوز از سخنرانان مرکز آرایه تلسکوپ که محل کشف «آماتراسو» هم هست می‌گوید: «بزرگ‌ترین پرتوهای ثبت‌شده کیهانی «به‌گونه‌ای تصادفی» به نظر می‌رسند؛ به این معنی که وقتی مسیر حرکت آنها به عقب ردیابی می‌شود، اینطور به ذهن می‌رسد که هیچ انرژی بالادستی برای تولید آنها وجود ندارد و این ذره، به طور خاص، اگر از چیزی که به عنوان «خلاء محلی» شناخته می‌شود سرچشمه گرفته باشد؛ منطقه‌ای خالی از فضایی که در مرز کهکشان راه شیری قرار دارد.
این ذره کیهانی پر انرژی، در «آرایه تلسکوپ» که کار خود را از سال 2008 در صحرای غربی یوتا آغاز کرده، رصد شده است. «آرایه تلسکوپ» ، از ۵۰۷ آشکارساز هر کدام در اندازه سطح یک میز پینگ‌پنگ ساخته شده است که ۷۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد.
طبق آمار ثبت شده، دانشمندان بیش از ۳۰ پرتو کیهانی بسیار پرانرژی را مشاهده کرده‌اند که البته هیچکدام بزرگتر از ذره آماتراسو نبودند. این ذره در ۲۷ مه ۲۰۲۱ به جو بالای یوتا برخورد کرد و آشکارسازها آن را ثبت کردند. انرژی محاسبه‌شده این ذره حدود ۲۴۴ اگزالکترون ولت بود یعنی ۶ تریلیارد برابر انرژی معمولی یک الکترون در شفق قطبی. این در حالی است که پرانرژی‌ترین ذره‌ای که تاکنون شناخته شده است، یعنی ذره «آه خدای من» در بیش از ۳۰ سال پیش، ۳۲۰ اگزالکترون ولت قدرت داشت.
گلنیس فارار استاد فیزیک در دانشگاه نیویورک می‌گوید: «یک پرتوی کیهانی با انرژی فوق‌العاده، ده‌ها میلیون برابر بیشتر از هر شتاب‌دهنده ذره‌ای ساخته‌شده توسط انسان (مانند برخورددهنده بزرگ هادرونی یعنی قوی‌ترین شتاب‌دهنده‌ای که تاکنون ساخته شده است) انرژی حمل می‌کند. این ذرات بسیار بسیار نادر هستند و در جهان وسیع پراکنده شده‌اند، بنابراین احتمال برخورد یک عدد از آنها با زمین بسیار ناچیز است.»
«آماتراسو» به لحاظ قدرت با پرانرژی‌ترین پرتو کیهانی که تا به حال مشاهده شده است، یعنی ذره «آه خدای من» (Oh-My-God) که در سال ۱۹۹۱ شناسایی شد، رقابت می‌کند.
دانشمندان بر این باورند که افزایش مساحت آرایه تلسکوپ و همچنین بیشتر شدن تعداد آشکار سازها در آن می‌تواند به آنها برای پاسخگویی به برخی از پرسش‌ها پیرامون پرتوهای کیهانی ناشناخته کمک کند.
بیشتر بخوانید:
نظر شما درباره‌ی کشف این پرتوی کیهان پرانرژی چیست؟ دیدگاه خود را در بخش نظرات با تکراتو به اشتراک بگذارید و اخبار تکنولوژی را با ما دنبال کنید.