بیماری هاشیموتو یکی از رایج‌ترین اختلالات تیروئیدی است. علائم هاشیموتو ممکن است به‌طرز چشمگیری زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهند؛ حتی اگر تحت درمان با دارو باشید. تحقیقات نشان می‌دهند که رژیم غذایی و سبک زندگی در کنار مصرف دارو ممکن است به‌طرز چشمگیری علائم را بهبود ببخشند. بیماران مبتلا به هاشیموتو به روش‌های درمانی واکنش‌های متفاوتی نشان می‌دهند و به همین دلیل است که هر بیمار به یک برنامه‌ی شخصی‌سازی شده برای درمان نیاز دارد.
در مقاله‌‌ای که در حال خواندن آن هستید، قصد داریم اطلاعات مفیدی را درباره‌ی بیماری هاشیموتو به شما بدهیم. ابتدا علل و علائم این بیماری، همچنین افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند را معرفی می‌کنیم. بعد رژیم غذایی مناسب و مکمل‌های لازم برای درمان این بیماری را در اختیارتان قرار می‌دهیم و تأثیر سبک زندگی روی هاشیموتو را بررسی می‌کنیم. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
هاشیموتو یک نوع بیماری خودایمنی است که به‌تدریج بافت تیروئید را از طریق لنفوسیت‌ها از بین می‌برد. لنفوسیت‌ها گلبول‌های سفید هستند و بخشی از سیستم ایمنی بدن به شمار می‌روند. تیروئید یک غده‌ی پروانه‌ای شکل است که در جلوی گردن قرار دارد.
این غده هورمون‌هایی را ترشح می‌کند که تقریبا تمام اندام‌های بدن از جمله قلب، ریه‌ها، دستگاه گوارش و حتی سیستم عصبی مرکزی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. غده‌ی تیروئید همچنین سوخت‌وساز و رشد را کنترل می‌کند. اصلی‌ترین هورمون‌های ترشح شده توسط تیروئید، T3 و T4 نام دارند. آسیب به این غده منجر به تولید ناکافی هورمون تیروئید می‌شود.
هاشیموتو یک اختلال خودایمنی است. این بیماری باعث می‌شود گلبول‌های سفید و آنتی‌بادی‌ها به اشتباه به سلول‌های تیروئید حمله کنند. پزشکان نمی‌دانند که چرا این اتفاق میفتد، اما بعضی از دانشمندان باور دارند که عوامل ژنتیکی ممکن است در این زمینه نقش داشته باشند.
باور بر این است که بیماری هاشیموتو در اثر بروز یک نقص در سیستم ایمنی بدن و عوامل محیطی رخ می‌دهد. به دلیل اینکه هاشیموتو تقریبا تمام اندام‌های بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، با علائم متنوعی در ارتباط است. البته دقت کنید که علائم هاشیموتو مختص این بیماری نیستند. هاشیموتو باعث بروز علائم تیروئید غیرفعال می‌شود. در ادامه به علائم این بیماری اشاره کرده‌ایم.
ممکن است چند سال به هاشیموتو مبتلا باشید، اما هیچ علامتی را تجربه نکنید. این بیماری قبل از اینکه منجر به آسیب قابل‌توجه به تیروئید شود، می‌تواند طی مدت طولانی پیشرفت کند. بعضی از افراد مبتلا به هاشیموتو، بزرگ شدن غده‌ی تیروئید را تجربه می‌کنند.
این عارضه که به آن گواتر گفته می‌شود، ممکن است باعث شود جلوی گردنتان متورم شود. گواتر به‌ندرت منجر به درد می‌شود؛ هرچند ممکن است هنگام لمس آن درد را تجربه کنید. گواتر ممکن است بلعیدن را دشوار کند و باعث شود احساس کنید گلویتان پر است.
علت بروز بیماری هاشیموتو مشخص نیست؛ با این حال بعضی از عوامل می‌توانند خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهند. احتمال ابتلا به این بیماری در زنان، به‌ویژه زنانی که بارداری را تجربه کرده‌اند، هفت برابر بیشتر از مردان است. اگر سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به بیماری‌های خودایمنی زیر را داشته باشید، احتمال ابتلا به هاشیموتو در شما بیشتر می‌شود.
هاشیموتو اگر درمان نشود، یا درست درمان نشود، ممکن است منجر به عوارض جانبی خطرناک از جمله افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، اختلالات شناختی و حتی مرگ شود. در ادامه عوارض بیماری هاشیموتو آورده شده‌اند.
بیماری هاشیموتو می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی در دوران بارداری شود. یک مطالعه که به‌تازگی انجام شد عنوان کرد که زنان باردار مبتلا به هاشیموتو به احتمال زیاد بچه‌هایی به دنیا می‌آورند که دچار بیماری‌های قلبی، مغزی و کلیوی هستند.
زنان مبتلا به مشکلات تیروئیدی برای اینکه این عارضه‌ها را به‌حداقل برسانند، باید غده‌ی تیروئید خود را طی دوران بارداری بررسی کنند. انجام غربالگری تیروئید در دوران بارداری برای خانم‌هایی که هیچ مشکل تیروئیدی شناخته شده‌ای ندارند، توصیه نمی‌شود.
رژیم غذایی و سبک زندگی نقش حیاتی در مدیریت بیماری هاشیموتو دارند، چون بسیاری از بیماران به این نتیجه رسیده‌اند که علائمشان حتی پس از مصرف دارو باقی می‌مانند. علاوه بر این پزشکان برای بسیاری از بیماران که علامت دارند، دارو تجویز نمی‌کنند، مگر اینکه سطح هورمون‌هایشان تغییر پیدا کند.
معمولا بین التهاب و رژیم غذایی ارتباط وجود دارد. ایجاد یک سری تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی کلید کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف به شمار می‌رود.
دقت کنید که بیماران مبتلا به هاشیموتو بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به سایر بیماری‌های خودایمنی، بالا رفتن سطح کلسترول خون، اضافه وزن و دیابت قرار دارند. تحقیقات به این نتیجه رسیده‌اند که قطع مصرف بعضی از مواد غذایی، مصرف مکمل‌ها و ایجاد تغییر در سبک زندگی ممکن است علائم هاشیموتو و کیفیت زندگی را به‌طرز چشمگیری بهبود ببخشند.
علاوه بر این تغییرات ذکر شده ممکن است در کاهش التهاب، کند کردن یا پیشگیری از آسیب دیدن تیروئید در اثر بالا رفتن سطح آنتی‌بادی‌ها و مدیریت وزن بدن، سطح قند خون و کلسترول مفید باشند.
در ادامه چند توصیه‌ی علمی را درباره‌ی رژیم غذایی بیماری هاشیموتو در اختیارتان قرار می‌دهیم.
بسیاری از مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که افراد مبتلا به هاشیموتو در مقایسه با سایر افراد، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری سلیاک قرار دارند. به همین دلیل متخصصان پیشنهاد می‌کنند تمام بیماران مبتلا به هاشیموتو برای اطمینان از عدم ابتلا به بیماری سلیاک، آزمایش‌های مربوطه را انجام دهند.
علاوه بر این بعضی از شواهد عنوان می‌کنند که دنبال کردن رژیم غذایی بدون گلوتن و غلات ممکن است برای بیماران مبتلا به هاشیموتو مفید باشد. در یک مطالعه‌ی ۶ هفته‌ای روی ۳۴ زن مبتلا به هاشیموتو نشان داده شد که دنبال کردن رژیم غذایی بدون گلوتن سطح آنتی‌بادی‌های تیروئید را کاهش داد و عملکرد تیروئید و سطح ویتامین D در بدن را بهبود بخشید.
بسیاری از دیگر مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که دنبال کردن رژیم غذایی بدون گلوتن برای افراد مبتلا به هاشیموتو یا سایر بیماری‌های خودایمنی مفید است، حتی اگر به بیماری سلیاک مبتلا نباشند. زمانی که رژیم غذایی بدون گلوتن را دنبال می‌کنید، باید از مصرف گندم، بلغور جو، بیشتر پاستاها، نان و محصولات سویا خودداری کنید.
رژیم غذایی بدون غلات سختگیرانه‌تر از رژیم غذایی بدون گلوتن است، چون مصرف تمام غلات را ممنوع می‌کند. اگرچه دنبال کردن رژیم‌های غذایی ذکر شده ممکن است مفید باشد، با این حال تحقیقات انجام شده در این زمینه محدود هستند.
رژیم غذایی پروتکل خودایمنی (AIP) برای افرادی طراحی شده است که به بیماری‌های خودایمنی مبتلا هستند. در این رژیم غذایی مصرف تمام مواد غذایی که به‌طور بالقوه خطرناک هستند، ممنوع است. از جمله این خوراکیهای مضر می‌توانیم غلات، محصولات لبنی، شکر اضافه شده، قهوه، حبوبات، تخم‌مرغ، مغزها، دانه‌ها، قند تصفیه شده، چربی‌ها و مواد افزودنی را نام ببریم.
در یک مطالعه‌ی ۱۰ هفته‌ای روی ۱۶ خانم مبتلا به بیماری هاشیموتو نشان داده شد که دنبال کردن رژیم غذایی پروتکل خودایمنی منجر به بهبود چشمگیر کیفیت زندگی شد و به‌طرز قابل‌توجهی سطح نشانگرهای التهابی را کاهش داد.
اگرچه این نتایج امیدوارکننده هستند، اما به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است. به یاد داشته باشید که رژیم غذایی پروتکل خودایمنی باید توسط پزشک تجویز و تحت نظر او دنبال شود.
ناتوانی در تحمل لاکتوز یک عارضه‌ی رایج در میان افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو محسوب می‌شود. در یک مطالعه روی ۸۳ خانم مبتلا به هاشیموتو نشان داده شد که ۷۵.۹ درصد از آن‌ها دچار ناتوانی در تحمل لاکتوز بودند.
اگر گمان می‌کنید که دچار ناتوانی در تحمل لاکتوز هستید، با قطع مصرف محصولات لبنی به درمان مشکلات گوارشی خود، همچنین بهبود عملکرد تیروئید و جذب بهتر داروها کمک کنید. توجه کنید که این استراتژی ممکن است برای همه‌ی افراد جواب ندهد، چون بعضی از بیماران مبتلا به هاشیموتو محصولات لبنی را به‌خوبی تحمل می‌کنند.
التهاب ممکن است یک عامل اثرگذار در ابتلا به بیماری خودایمنی باشد؛ به همین دلیل دنبال کردن رژیم غذایی ضدالتهابیِ غنی از میوه‌ها و سبزیجات ممکن است به‌طرز چشمگیری علائم بیماری هاشیموتو را بهبود ببخشد.
محققان در یک مطالعه روی ۲۱۸ زن مبتلا به هاشیموتو به این نتیجه رسیدند که سطح نشانگر استرس اکسیداتیو در کسانی که میوه و سبزیجات بیشتری خوردند، پایین‌تر از دیگران بود. نشانگر استرس اکسیداتیو منجر به التهاب مزمن می‌شود. میوه‌ها، سبزیجات، ادویه‌ها و ماهی‌های چرب فقط چند نمونه از مواد غذایی هستند که خواص ضدالتهابی قوی دارند.
دنبال کردن رژیم غذایی که حاوی مقدار کمی قند اضافه شده و مواد غذایی فرآوری شده و مقدار زیادی مواد غذایی غنی شده و مغذی باشد، ممکن است به بهبود سلامت عمومی بدن، مدیریت وزن و کاهش علائم مرتبط با هاشیموتو کمک کند.
بعضی از تحقیقات نشان می‌دهند که دنبال کردن تعدادی از رژیم‌های غذایی حاوی کربوهیدرات کم ممکن است به افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو در کاهش وزن بدن و سطح آنتی‌بادی‌های تیروئید کمک کند. چنین رژیم‌های غذایی ۱۲ تا ۱۵ درصد از کالری لازم بدن در روز را تأمین کرده و مصرف مواد غذایی گواتروژن را ممنوع می‌کنند.
گواتروژن‌ها ترکیباتی هستند که در سبزیجات صلیبی و محصولات سویا یافت می‌شوند و ممکن است با تولید هورمون تیروئید تداخل پیدا کنند. سبزیجات صلیبی به‌شدت مغذی هستند و در صورتی که پخته شوند، میزان گواتروژن آن‌ها کاهش پیدا می‌کند؛ بنابراین احتمال اینکه با عملکرد تیروئید تداخل پیدا کنند، خیلی کم است؛ مگر اینکه در مصرف آن‌ها زیاده‌روی کنید.
بعضی از شواهد عنوان می‌کنند که سویا هم به عملکرد تیروئید آسیب می‌رساند. به همین دلیل است که بسیاری از بیماران مبتلا به هاشیموتو از مصرف محصولات سویا خودداری می‌کنند. هرچند به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.
بعضی از مکمل‌ها ممکن است به کاهش التهاب و سطح آنتی‌بادی‌های تیروئید در بدن بیماران مبتلا به هاشیموتو کمک کنند. علاوه بر این افراد مبتلا به هاشیموتو بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به کمبود بعضی از مواد مغذی قرار دارند؛ بنابراین مصرف مکمل‌ها برای آن‌ها ضروری است. در ادامه به مواد مغذی اشاره می‌کنیم که بیماران مبتلا به هاشیموتو باید بعد از مشورت با پزشک، مکمل‌های آن‌ها را مصرف کنند.
مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف ۲۰۰ میکروگرم سلنیوم در روز ممکن است به کاهش سطح آنتی‌بادی‌های ضد‌تیروئید پراکسیداز و همچنین بهبود سلامتی بیماران مبتلا به هاشیموتو کمک کند.
زینک یک ماده‌ی مغذی ضروری برای عملکرد تیروئید به شمار می‌رود. تحقیقات عنوان می‌کنند که مصرف ۳۰ میلی‌گرم زینک به‌تنهایی یا همراه با سلنیوم ممکن است عملکرد تیروئید را در بیماران مبتلا به کم‌کاری تیروئید بهبود ببخشد.
مطالعات انسانی و حیوانی نشان داده‌اند که کورکومین یک ترکیب با خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی قوی است و ممکن است از تیروئید محافظت کند. علاوه بر این کورکومین ممکن است به درمان بیماری‌های خودایمنی کمک کند.
نشان داده شده که سطح ویتامین D در بدن افراد مبتلا به هاشیموتو به‌طرز چشمگیری کمتر از سایر افراد است. علاوه بر این مطالعات بین سطح پایین ویتامین D و شدت بیماری هاشیموتو ارتباط برقرار کرده‌اند.
سطح ویتامین B12 در بدن بیماران مبتلا به هاشیموتو پایین است. مصرف مکمل ویتامین ب کمپلکس، سطح ویتامین B12 و سایر ویتامین‌های B را افزایش می‌دهد.
سطح پایین این ماده‌ی معدنی با افزایش خطر ابتلا به هاشیموتو در ارتباط است. برطرف کردن کمبود منیزیم ممکن است علائم بیماری‌های تیروئیدی را بهبود ببخشد.
افراد مبتلا به هاشیموتو بیشتر در معرض ابتلا به آنمی قرار دارند. ممکن است برای رفع کمبود آهن نیاز شود مکمل آهن مصرف کنید. سایر مکمل‌ها مانند روغن ماهی و آلفا لیپوئیک اسید هم ممکن است برای افراد مبتلا به هاشیموتو مفید باشد.
به یاد داشته باشید که مصرف دوز بالایی از مکمل ید در صورت ابتلا به کمبود ید منجر به عوارض جانبی در بیماران مبتلا به هاشیموتو می‌شود. بنابراین نباید دوز بالایی از مکمل ید را مصرف کنید؛ مگر اینکه پزشک به‌طور مستقیم دستور انجام این کار را به شما داده باشد.
اگر دچار بیماری هاشیموتو هستید، با دنبال کردن رژیم غذایی حاوی مواد غذایی مغذی و حذف بعضی از خوراکی‌ها می‌توانید به کاهش شدت علائم بیماری خود، همچنین بهبود سلامتیتان کمک کنید.
در ادامه مواد غذایی را معرفی می‌کنیم که برای افراد مبتلا به هاشیموتو مفید هستند.
میوه‌های مفید برای افراد مبتلا به هاشیموتو شامل توت‌ها، گلابی، سیب، هلو، مرکبات، آناناس، موز و… می‌شوند.
کدو، گوجه‌فرنگی، مارچوبه، کنگرفرنگی، هویج، فلفل، کلم‌بروکلی، قارچ و... را می‌توان در رژیم غذایی هاشیموتو جای داد.
از جمله سبزیجات نشاسته‌دار می‌توانیم سیبزمینی شیرین، سیبزمینی، نخودفرنگی و… را نام ببریم.
احتمالا می‌دانید که همه‌ی چربی‌ها برای سلامتی بدن مضر نیستند. از جمله منابع چربی‌های سالم می‌توانیم به آووکادو، روغن آووکادو، روغن نارگیل، روغن زیتون، پرک نارگیل شیرین نشده، ماست پرچرب، ماست نارگیل و… اشاره کنیم.
منابع پروتئین گوشتی از جمله ماهی سالمون، تخم‌مرغ، جگر ماهی، گوشت بوقلمون، مرغ، میگو و… برای بیماران مبتلا به هاشیموتو مفید است.
اقلامی که در دسته‌ی غلات بدون گلوتن قرار می‌گیرند، شامل برنج قهوه‌ای، کینوا و… می‌شوند.
بادام هندی، بادام، آجیل ماکادمیا، تخم آفتاب‌گردان، تخم کدوحلوایی، کره‌ی بادام‌زمینی طبیعی، کره‌ی بادام و… همگی می‌توانند در رژیم غذایی هاشیموتو قرار بگیرند.
اگر دچار بیماری هاشیموتو هستید، نخود، لوبیا سیاه، عدس و… را در رژیم غذاییتان جای دهید.
جایگزین‌های محصولات لبنی و غیرلبنی که با کلسیم یا ویتامین D غنی شده‌اند، گزینه‌های خوبی برای افراد مبتلا به هاشیموتو به شمار می‌روند. از جمله‌ی این اقلام می‌توانیم شیر نارگیل، ماست نارگیل، شیر بادام، شیر بادام هندی، ماست پرچرب شیرین نشده، پنیر بز و… را نام ببریم.
زردچوبه، ریحان، رزماری، پاپریکا، زعفران، فلفل سیاه، سالسا، تاهینی، عسل، آب لیموترش، سرکه‌ی سیب و… را می‌توانید به رژیم غذایی هاشیموتو اضافه کنید.
آب، چای شیرین نشده، آب گازدار و… گزینه‌های مناسبی برای اضافه کردن در رژیم غذایی هاشیموتو به شمار می‌روند. در نظر داشته باشید که بعضی از بیماران مبتلا به هاشیموتو باید از مصرف بعضی از مواد غذایی ذکر شده در بالا مانند محصولات لبنی و غلات خودداری کنند. خوراکیهای ذکر شده در بایدهای غذایی را امتحان کنید تا متوجه شوید کدام یک گزینه‌ی بهتری برای شما است.
محدود کردن یا قطع کامل مصرف مواد غذایی زیر ممکن است به کاهش علائم بیماری هاشیموتو و بهبود سلامتی عمومی بدن کمک کند. اگر دچار هاشیموتو هستید، باید مواد غذایی زیر را از رژیم غذاییتان حذف کنید.
نوشابه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، کیک، بستنی، بیسکویت، غلات شیرین، قند خوراکی و… برای بیماران مبتلا به هاشیموتو مضر هستند.
این دسته از غذاها شامل فرنچ‌فرایز یا سیبزمینی سرخ‌کرده، هات‌داگ، مرغ سوخاری، پیتزا، همبرگر و… می‌شود.
پاستای سفید، نان سفید، آرد سفید، بیگل و… در دسته‌ی غلات تصفیه شده قرار می‌گیرند.
از جمله غذاها و گوشت‌های به‌شدت فرآوری شده می‌توانیم غذاهای یخ‌زده، ماگارین، بیکن، سوسیس، هات‌داگ و… را نام ببریم.
گندم، بلغور جو، گندم سیاه، کراکر، نان و… همگی برای بیماران مبتلا به هاشیموتو مضر هستند. بعضی از پزشکان عنوان می‌کنند که افراد مبتلا به هاشیموتو باید از مصرف سویا و محصولات لبنی هم خودداری کنند.
اگرچه توصیه‌های ذکر شده ممکن است به بسیاری از بیماران در بهبود علائم کمک کند، اما باید قبل از ایجاد هر نوع تغییر در رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید خطری شما را تهدید نمی‌کند. می‌توانید از یک متخصص تغذیه برای ایجاد یک برنامه‌ی غذایی مناسب کمک بگیرید.
خوابیدن به اندازه‌ی کافی، کاهش سطح استرس و تمرین خودمراقبتی به طرز قابل‌توجهی برای افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو مفید و مهم هستند. یک مطالعه روی زنان مبتلا به هاشیموتو به این نتیجه رسید که به کار بردن راهکارهای کاهش استرس به کم کردن میزان افسردگی و اضطراب، بهبود کیفیت زندگی و کاهش سطح آنتی‌بادی‌های تیروئید کمک می‌کند.
هر زمان که بدنتان خسته بود، باید به اندازه‌ی کافی استراحت کنید. علاوه بر این باید داروهای تیروئید را دست‌کم ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از صبحانه با شکم خالی یا دست‌کم ۳ تا ۴ ساعت بعد از شام مصرف کنید تا داروها به بهترین نحو جذب بدنتان شوند. حتی قهوه و مکمل‌های غذایی هم با جذب داروهای تیروئید تداخل ایجاد می‌کنند؛ بنابراین بهترین کار این است که دست‌کم تا ۳۰ دقیقه بعد از مصرف داروی خود هیچ چیز به غیر از آب نخورید.
اگر سؤالی درباره‌ی جذب بهتر داروها داشتید، از پزشک بپرسید. توجه کنید که بعد از مصرف دارو ممکن است چند هفته یا بیشتر طول بکشد تا حالتان بهتر شود. اگر پس از مصرف دارو علائمتان بهبود پیدا نکرد، با پزشک خود درباره‌ی سایر گزینه‌های درمانی مشورت کنید. از آنجایی که علائم هاشیموتو ممکن است کیفیت زندگی و سلامت ذهنیتان را تحت تأثیر قرار دهند، بهترین کار این است که برای درمان از یک پزشک متخصص کمک بگیرید.
بیماری هاشیموتو یک بیماری خودایمنی رایج است که تیروئید را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری منجر به علائم زیادی می‌شود که ممکن است حتی پس از مصرف دارو هم باقی بمانند. تحقیقات نشان می‌دهند که تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی می‌تواند به‌طرز چشمگیری علائم هاشیموتو و سلامت عمومی بدن بیماران را بهبود ببخشند. بنابراین اولین کار در راستا‌ی مدیریت و کنترل هاشیموتو، پیدا کردن یک الگوی غذایی مناسب است. متخصص تغذیه یا پزشک ممکن است به شما در این زمینه کمک کند.
منبع: health line, health line
نظرات بسته هستند.